Зошто воздухот во вашата куќа и канцеларија може тивко да ви го уништува здравјето
Современиот човек сè повеќе разбира дека квалитетот на воздухот што го дишеме не е само надворешен проблем. Пандемијата нè потсети – ниту дома, ниту на работа не сме заштитени од невидливиот загадувачки воздух. Во просек, поминуваме дури 80–90% од времето во затворени простории, каде што воздухот често е полош од надвор. Она што не го гледаме, длабоко влијае на нашето здравје, умот и секојдневниот живот, доведувајќи до сериозни болести и намалена слобода. Некои од најсмртоносните последици од загадениот воздух се случуваат далеку од улиците и фабриките – токму таму каде што мислиме дека сме најбезбедни.
In This Article:
Затворените простории чуваат опасни тајни – овде воздухот понекогаш е полош од надворешниот
Дома, во училиште, канцеларија или на јавни места – никаде не сме посебно заштитени. Воздухот внатре е често затворен заштитник на микроби, токсини, прашина, хемикалии, па дури и радиоактивен радон. Заблуда е дека прозорците штитат.Веќе само по неколку часа во загадена просторија може да се појават главоболки, замор, алергии и сериозни инфекциозни болести. Затоа стручњаците препорачуваат – мерете го и контролирајте го воздухот како што ги одржувате хигиената и исхраната.
Видливи и невидливи непријатели во воздухот – што носи најголем ризик за телото и умот?
Списокот на ризични загадувачи е долг: температура и влажност, јаглерод диоксид (CO2), јаглерод моноксид, азотни оксиди, формалдехид, летливи органски соединенија (VOC), радон, озон, прашина (PM2.5), пепел, грини, бактерии и вируси. Секој од нив има специфично влијание – од алергии и иритации до астма, рак на белите дробови и оштетување на мозокот кај децата, па сè до хронична болест, оштетена концентрација и намален работен капацитет. На пример, висока влажност создава мувла, сувиот воздух и надворешните загадувачи влегуваат непречено преку прозорци и системи; VOC се наоѓаат во бои, мебел и средства за домаќинство и може да предизвикаат тешки невролошки и респираторни нарушувања. Честички од чад, дури и во мала количина, се поврзуваат со инфаркт и карцином. На детските кревети и душеците живеат невидливи колонии од грини кои се најчеста причина за алергии и астма.
Децата носат најголем товар
Телата на децата не се мини-возрасни. Тие дишат побрзо, повеќе се активни и нивниот организам има слаб имунитет. Особено првите две години од животот се критични – развојот на мозокот и имунитетот е најбрз. Стапката на болести кај тие што растат во загадени средини е значително повисока, а последиците траат со години. Родителите ширум светот сега се сè побудни: избегнуваат прометни улици, хемикалии, избираат сертифицирани материјали и се грижат за проветрување. Но свеста меѓу различни земји е нерамноправна, а стандардите – недостасуваат или се секогаш чекор зад науката.
Како да го заштитиме домот, работното место и општеството со мали, но ефективни чекори
Наједноставните, но најмоќни чекори за зачувување на квалитетот на воздухот се: често и контролирано проветрување, употреба на прочистувачи и сензори, редовно чистење од прашина, користење на еколошки производи, изолација од прометни улици и рутински проверки за радон, VOC и мувла. За работните места и јавни згради – воведувањето на мониторинг-системи и прилагодлива вентилација значи здравје, продуктивност и финансиска ефикасност. Новите технологии дозволуваат контрола и заштита што никогаш претходно не била достапна за домашните и работните простории. Формулата е едноставна: свест + мерка + технологија – тоа ни ја гарантира долгорочната заштита.
