Шесте принципи на долговечноста на Авицена стари 1000 години – и денес поефикасни од секој лек
Може ли човештвото и денес да научи нешто од човек роден пред илјада години? Ако се работи за Ибн Сина – Авицена, одговорот е: апсолутно! Овој прочуен лекар и филозоф не остави само медицинско наследство, туку и вистински водич за живот исполнет со смисла и здравје. Имаше само 10 години кога го знаеше целиот Коран наизуст, а на 16 веќе ја совладал тогашната медицина. Со своите принципи за здравје и долговечност кои функционираат и денес подобро од било кој лек, Авицена им остави на генерациите рецепти кои секој замислува дека се современи, заборавајќи кој прв ги формулирал.
In This Article:
- Сонот е свето време за обновување – не го нарушувај
- Телото и психата се едно – емоциите ги обликуваат органите
- Водата е извор на младоста – „внатрешната влага“ е живот
- Движењето е лек за секој период од животот – од детство до старост
- Храната е почит кон телото, не е само калорија
- Развојот на умот е темел на здравјето – учењето ја гасне апатијата и стареењето
- Животот не е бројка на години – туку состојба на целосно присуство и љубопитност
Сонот е свето време за обновување – не го нарушувај
За Авицена, сонот не бил само физиолошка потреба, туку свето време за враќање на силите и здравјето. Тој детално опишувал во каква положба треба да се спие, како да биде подготвена постелата и зошто е важен редоследот – прво на десна, а потоа на лева страна. Денеска знаеме дека во длабокиот сон се создава мелатонин – хормон на младоста, а квалитетниот сон е клучен за имунитет, меморија и обнова на клетките. Авицена уште пред илјада години предупредувал дека прекумерниот или немирен сон има последици и дека здравиот сон почнува од слушање на сопственото тело и неговите потреби.
Телото и психата се едно – емоциите ги обликуваат органите
Авицена го препознавал неразделното единство на телото и психата. За него, гневот, стравот и тагата не биле само чувства, туку состојби што влијаат директно на органите, пулсот и варењето. Неговата терапија за „треска од гнев“ била пример за психотерапевтска пракса многу пред да постои поимот психотерапија – музика, раскажување, претстави, смеа, сè што го враќа умот назад во рамнотежа и му помага на телото да се смири. Според Авицена, не е штетно да има емоции – штетно е да не ги искажуваме и живееме, бидејќи потиснатите чувства го трујат организмот.
Водата е извор на младоста – „внатрешната влага“ е живот
Водата не е само за гасење жед, туку симбол на животот и на внатрешната влага која овозможува младост и обновување – велел Авицена. Неговата метафора за „исушување на вродената влага“ како главна причина за стареење денес добива научна потврда: не старее само кожата и мускулите, туку се губи и внатрешната „течност“ – способноста за адаптација, флексибилноста на телото и умот. Водата значи не само физичка, туку и психолошка свежина на организмот.
Движењето е лек за секој период од животот – од детство до старост
Движењето, според Авицена, не е фитнес, туку средство за да се одржува животот во телото. Детето мора да се движи за да порасне здраво; возрасниот – за да ја сочува силата; старецот – за да ги продолжи животот и умствената бистрота. Без движење, телото стагнира и физички и психички. Денес го нарекуваме ова невро-мускулни врски, циркулација, метаболизам – но Авицена знаел: секое (па и најмало) движење е враќање на човекот кон животот дури и во болеста.
Храната е почит кон телото, не е само калорија
Храната за Авицена била ритуал, контакт и почит кон телото, а не само пресметка на калории. Тој ги делел продуктите според нивните квалитети, компатибилност и реакција на организмот – предвесник на современата индивидуализирана исхрана. Прејадувањето е, според него, знак дека човекот веќе не ги чувствува сигналите на своето тело и ја изгубил врската со себе: „Проблемите со дигестивниот тракт, инсулинската резистентност, нарушувањето на односот кон храната – сè почнува со губење контакт со себе.“ Затоа Авицена советувал не диета, туку внимателност и јадење што носи енергија, а не ја троши.
Развојот на умот е темел на здравјето – учењето ја гасне апатијата и стареењето
Авицена постојано повторувал: вистинското здравје не е само телесно, туку почнува од јасноста и свежината на умот. Неактивноста го уништува умот полека и незабележливо – апатијата и здодевноста се почеток на пропаѓањето. Современата наука потврдува: нервните ќелии без предизвик умираат, а умот кој учи се зачувува и во старост. Авицена го гледал интелектуалниот развој како највисока форма на грижа за себе – со истрага, сомнеж, читање и прашување; токму тоа е најдобра „храна“ за умот.
Животот не е бројка на години – туку состојба на целосно присуство и љубопитност
Авицена не ни остави само рецепти и совети за здравје – туку визија за живот исполнет со почит кон телото како храм, а умот како компас. Здравјето, според него, не е крајна цел, туку состојба на трајна поврзаност со себе. Ако сакаме живот со смисла и долговечност – време е да ги слушнеме мудрите гласови од минатото, кои и денес звучат како да се кажани вчера.
