Земјата се врти сѐ побрзо: Научниците размислуваат за неочекуван потег кој би можел да промени светот
Ова лето, Земјата се врти побрзо од вообичаено, а деновите стануваат малку пократки – феномен кој ги загрижува научниците и раководителите на светското време. Таа промена е толку минимална што не би ја забележале ни со најпрецизен часовник дома, но последиците би можеле да ги почувствуваме сите преку технологијата, финансиските пазари или дури и со GPS уредите. Каква врска имаат финансиските пазари? Дури и мали промени во времето можат да предизвикаат големи проблеми во системи кои зависат од екстремна прецизност – како што се финансиските пазари. Автоматските трансакции на берзите се потпираат на синхронизирано време до ниво на милисекунди. Ако се воведе т.н. негативна престапна секунда (одземање една секунда), може да дојде до грешки во тргување, несинхронизирани податоци и проблеми во банкарски и GPS системи.
In This Article:
- Најкраток ден досега забележан: Денот на 10 јули траел 1,36 милисекунди помалку од 24 часа
- Милисекундите прават разлика: Земјата никогаш не ротира точно 24 часа поради влијанија од Месечината, атмосферата и јадрото
- Се појавува закана од „негативна скок-секунда“ – нешто што човештвото никогаш досега не го направило
- Климата го забавува забрзувањето: Топењето на мразот го менува вртењето и оската на Земјата
Најкраток ден досега забележан: Денот на 10 јули траел 1,36 милисекунди помалку од 24 часа
Податоците од Меѓународната служба за вртење на Земјата и Референтните системи покажуваат дека 10 јули беше најкраткиот ден оваа година, траејќи 1,36 милисекунди помалку од вообичаените 24 часа. Скоро се очекуваат уште пократки денови, на 22 јули и 5 август, предвидуваат научниците.
Милисекундите прават разлика: Земјата никогаш не ротира точно 24 часа поради влијанија од Месечината, атмосферата и јадрото
Иако се вели дека Земјата се врти за 24 часа, реално секоја ротација варира за милисекунди поради гравитацијата на Месечината, сезонските промени во атмосферата и движењето на течното јадро на Земјата. Овие минимални отстапувања не влијаат на нашиот секојдневен живот, но имаат критично значење за компјутерите, телекомуникациите и сателитите во светот.
Се појавува закана од „негативна скок-секунда“ – нешто што човештвото никогаш досега не го направило
Од 1972 наваму, заради забавување на ротацијата, беа додадени вкупно 27 скок-секунди за да се усогласи атомското време (UTC) со реалното вртење на Земјата. Но, со сегашното забрзување, може да се случи да треба да се одземе една секунда – негативна скок-секунда. Ова досега никогаш не се случило, а шансите да се случи до 2035 година се околу 40%. Но, негативната скок-секунда е предизвик што може да донесе глобални проблеми, слично на компјутерскиот проблем Y2K.
Климата го забавува забрзувањето: Топењето на мразот го менува вртењето и оската на Земјата
Глобалното затоплување, преку топење на мразот во Антарктик и Гренланд, всушност ја забавува ротацијата на Земјата и ја спречува појавата на негативна скок-секунда. Ако ледот не се топеше, деновите ќе беа уште пократки. Научниците предупредуваат дека иако засега имаме време да се прилагодиме, не можеме со сигурност да предвидиме што ќе се случи следните години – Земјата е непредвидлива, а технологијата чувствителна на секоја промена во времето.
