Застрашувачката тајна зад неверојатно долгите нозе кај жирафите – Тие се клучот за нивниот опстанок, но носат неочекувани ризици
Доколку некогаш сте се запрашале зошто жирафите имаат толку долг врат, одговорот изгледа очигледен: тоа им овозможува да стигнат до сочните лисја на високите акации во Африка. Само жирафите имаат директен пристап до тие листови, додека помалите цицачи се натпреваруваат едни со други пониско до земјата. Овој ексклузивен извор на храна им овозможува на жирафите да се размножуваат цела година и подобро да преживеат суши отколку другите пократки видови. Но, долгиот врат носи и висока цена.
In This Article:
- Срцето на жирафата користи повеќе енергија од цело човечко тело во мирување – и повеќе од срцето на кој било друг цицач од слична големина
- Новото истражување откри дека долгите нозе на жирафата ја спасуваат од смртоносно голема потрошувачка на енергија
- Долгите нозе се прва еволутивна предност кај жирафите – долго пред да добијат долг врат
- Висината на вратот има своја природна граница – ниту еден копнен животински вид не може да ја надмине жирафата
- Извор: Roger S. Seymour, професор емеритус по физиологија, Универзитет во Аделаида и Edward Snelling, Факултет за ветеринарни науки, Универзитет во Преторија
Срцето на жирафата користи повеќе енергија од цело човечко тело во мирување – и повеќе од срцето на кој било друг цицач од слична големина
Срцето на жирафата мора да создаде доволно притисок за да испумпа крв на неколку метри до нејзината глава. Крвниот притисок на возрасна жирафа обично е над 200mm Hg – повеќе од двојно повисок од оној на повеќето цицачи. Како резултат, срцето на жирафа во мирување користи повеќе енергија од целото тело на човек во мирување и повеќе енергија отколку срцето на кој било друг голем цицач.
Новото истражување откри дека долгите нозе на жирафата ја спасуваат од смртоносно голема потрошувачка на енергија
Како што покажавме во една нова студија објавена во Journal of Experimental Biology, срцето на жирафата има неочекувани помагачи во битката против гравитацијата: нејзините долги, долги нозе. Во новото истражување го измеривме енергетскиот трошок потребен да се испумпа крвта во типична возрасна жирафа и го споредивме со замислено животно со кратки нозе, но подолг врат, кое би можело да дофати искачена крошна. Тоа беше комбинирано тело од африкански еланд со врат од жирафа – го нарековме „елафа“. Откривме дека ова животно би трошење 21 процент од вкупната енергија на своето срце, во споредба со 16 проценти кај жирафата и 6,7 проценти кај луѓето. Благодарение на долгите нозе, срцето на жирафата е поблиску до главата и заштедува 5 проценти од вкупната енергија што ја зема од храната. За една година, оваа енергетска заштеда изнесува повеќе од 1,5 тона храна – што може да ја направи разликата помеѓу живот и смрт на африканската савана.
Долгите нозе се прва еволутивна предност кај жирафите – долго пред да добијат долг врат
Во својата книга „How Giraffes Work“, зоологот Греам Мичел открива дека предците на жирафите имале долги нозе пред да развијат долг врат. Ова е логично од енергетски аспект: долгите нозе го олеснуваат работата на срцето, додека долгиот врат ја отежнува. Но, еволуцијата на долгите нозе има и свои недостатоци – кога жирафата треба да пие вода, таа мора драстично да ги рашири двете предни нозе, станувајќи бавна и незграпна и лесна мета за предатори. Статистиките покажуваат дека жирафата е најверојатната меѓу сите животни-жртви да го напушти водниот извор без да испие вода.
Висината на вратот има своја природна граница – ниту еден копнен животински вид не може да ја надмине жирафата
Енергетскиот трошок на срцето расте правопропорционално со висината на вратот, па затоа мора да постои граница. Сауроподниот диносаурус Giraffatitan достигнува 13 метри на подот на Природонаучниот музеј во Берлин. Неговиот врат е висок 8,5 метри, што ќе бара крвен притисок од околу 770mm Hg доколку треба да испумпа крв до главата – речиси осум пати повеќе од просечниот цицач. Ова е невозможно, бидејќи срцето тогаш би трошело повеќе енергија на пумпање отколку целото друго тело заедно. Сауроподните диносауруси не можеле да ги креваат главите толку високо без да се онесвестат. Всушност, малку е веројатно дека некој копнен животински вид во историјата може да ја надмине висината на возрасен машки жираф.
Извор: Roger S. Seymour, професор емеритус по физиологија, Универзитет во Аделаида и Edward Snelling, Факултет за ветеринарни науки, Универзитет во Преторија
Оваа статија е објавена од The Conversation под лиценца Creative Commons. Прочитајте ја оригиналната статија.
