Вистината за 8-те најфасцинантни психички нарушувања – моќта и кршливоста на човечкиот ум низ историјата
Од германската клиника до московските болници и болничките кревети, психијатријата низ историјата забележува случаи што го предизвикуваат самиот поим за нормалност. Ова не се само раскази за туѓа болка – преку нив разбираме и како функционира човечкиот мозок, што го дефинира нашето „Јас“ и колку малку ни треба за сето тоа да се промени. Запознајте ги осумте најретки и најчудни психички синдроми, преку вистински приказни кои се граница меѓу генијалност, страдание и неочекувана среќа.
In This Article:
- Човек чиј живот го контролира внатрешен „агресор“ – случајот на Дитер Вајзе
- Професорот што сопругата ја гледал како... шапка
- Кататонија и аутизам
- Човекот без минато: мистер Томпсон ја измислувал стварноста секои 40 секунди
- Патувања на Марс: халуцинациитд кај пациент од Софија
- Изгубените зборови: кога мозокот ги меша сите значења
- Непобедливата среќа на гебефренијата: кога смеата ја победува болеста и смртта
- Жената - кукла која го учи секое движење одново
Човек чиј живот го контролира внатрешен „агресор“ – случајот на Дитер Вајзе
Во Берлин во дваесетите години, поштарот Дитер Вајзе се лекувал седум години поради ужасен психички конфликт во себе: тој можел да го контролира само својот говор и дишење, а остатокот од телото му бил под контрола на втор „глас“ по име Петер. Лекарите никогаш не комуницирале со Петер, а тој го изложувал Вајзе на понижувачки и опасни дејства, додека Дитер со јасен, интелигентен глас молел за помош и прошка. На крај, оставен сам, Дитер го завршува сопствениот живот поради едно кратко невнимание во болницата. Овој случај ја збунува светската психијатрија и сè уште поставува прашања за природата на шизофренијата и синдромот на „туѓа рака“.
Професорот што сопругата ја гледал како... шапка
Истражувачот Оливер Сакс опишува навидум „екстрацентричен“ професор по музика, кој е невообичаено успешен но не може да препознае лица – па дури, еднаш, се обидел да ја земе главата на сопругата како да е шапка! Испитувањата покажуваат катастрофални дупки во неговото визуелно препознавање: луѓето ги мешал со предмети, лицата му биле нејасни – мозокот му пренесувал само фрагменти сигнали. Дијагнозата: агнозија, нарушување на визуелното препознавање, но професорот, благодарејќи на искуството и интелектот, успева да остане среќен и општествено успешен.
Кататонија и аутизам
Ајден С., 19-годишен аутист, живеел со ригиден распоред и најмалата промена предизвикувала кататоничен напад: неговото тело целосно се вкочанувало и во положбата во која бил затекнат од новиот стимул, замрзнува со часови или дури денови. Единствено ја поминувал кризата со темнина, тишина и ритуално рецитирање детски стихови. Овој редок тип кататоничен аутизам ја покажува кревкоста на невроразвојните нарушувања и потребата од ригорозна грижа и емпатија.
Човекот без минато: мистер Томпсон ја измислувал стварноста секои 40 секунди
Жртва на корсаковска психоза – алкохолна деменција, г. Томпсон бил човек кој целосно ја губел меморијата на секои 40 секунди. За него стварноста не постоела – тој постојано прераскажувал нови приказни, измислувал ликови, и се однесувал како да е во својата продавница, без поим каде е навистина. Лекарите биле воодушевени и потресени од оваа умствена „фантазија“ – за Томпсон тоа е единствената можно реалност.
Патувања на Марс: халуцинациитд кај пациент од Софија
Во педесеттите, психијатарот Стојан Стојанов набљудува човек чии психотични напади го носат на Марс: пациентот Р. детално опишува аристократи на црвената планета, секогаш со неверојатна доследност – секој детал се повторува во различни напади. Оние со овој вид халуцинации ја доживуваат фантазијата како реалност, а по „будењето“ брзо забораваат.
Изгубените зборови: кога мозокот ги меша сите значења
По тешка повреда на главата, Антон Г. од Москва не може да ги разбере ниту сопствените, ниту туѓите зборови – неговиот речник е какафонија на бесмислени зборови што само звучно асоцираат на оригиналот. Говорот му е испомешан, не може да пишува или чита. Овој редок тип афазија не ги уништува сетилата, туку го одзема самото значење и поимите што го врзуваат јазикот со реалноста.
Непобедливата среќа на гебефренијата: кога смеата ја победува болеста и смртта
Еделфрида С., жена со гебефренија – форма на шизофренија со неконтролирана веселост и шеги – доживува среќа дури и прикована за кревет и со терминална болест. „Брц – и ќе испружам нозе!“ вели таа на лекарите низ смеа, туѓа на стравот од смртта или иднината. Личноста ѝ исчезнала, останала само чистата радост и хумор – животен парадокс што подучува дека умот понекогаш штити посовршено од секоја логика.
Жената - кукла која го учи секое движење одново
27-годишната Кристина, на ден пред операција, целосно ја губи способноста да го чувствува своето тело во просторот. „Моето тело оглувело и ослепело, го нема,“ опишува таа. Се учи да оди, седи, говори одново – следејќи го секој мускул со поглед, вежбајќи глас пред огледало. Вежбала 8 години за да се врати на секојдневието, ама многу луѓе ја доживуваат како кукла. Болеста е победена со нечовечка дисциплина, но сликата на нејзината личност засекогаш се менува.
