Овие пет едноставни навики се клучни за забавување на стареењето, откриваат експертите
Опсесијата на општеството со здравје, фитнес и долговечност создаде индустрија вредна милиони евра, полна со нови продукти и совети за тоа како да го спречите стареењето и да живеете подолго. Но, тајната за долг живот не мора да биде толку комплицирана. Експертите посочуваат дека постојат едноставни чекори кои секој може да ги направи за да го забави биолошкото стареење и да се чувствува помлад. Кога зборуваме за стареење, не мислиме само на бројот на свеќи на роденденската торта. Постои разлика помеѓу хронолошка и биолошка возраст. Првата значи колку години имате, додека биолошката покажува колку години има вашето тело – како функционираат ќелиите, крвта и ДНК-то. Истражувањата покажуваат дека токму биолошката возраст е поврзана со долговечноста. На пример, ако споредиме две лица на 60 години, оној со помлада биолошка возраст веројатно ќе живее подолго. Денес, биолошката возраст може да се мери преку епигенетски тестови на ДНК од плунка. Секојдневните навики го одредуваат ова: некои може да го зголемат стареењето (алкохол, цигари, неактивност), но други навистина „го враќаат часовникот назад.“ Нашето здравје – и стареење – навистина е во нашите раце.
In This Article:
- Редовната физичка активност ја намалува биолошката возраст и го продолжува животот
- Здравата исхрана може да ви ја помлади биолошката возраст до 2,4 години
- Квалитетниот сон ги чува сите системи во телото млади и намалува ризик од болести
- Навиките како пушење, алкохол и стрес побрзо нè стареат и го скратуваат животниот век
- Самотијата, загадувањето и средината исто така влијаат врз стареењето – дури и малите навики можат да го променат тоа
Редовната физичка активност ја намалува биолошката возраст и го продолжува животот
Активноста и вежбањето во текот на животот директно ја намалуваат смртноста од сите причини. Никогаш не е доцна да се почне. Едно истражување открива дека лица кои биле неактивни, а потоа вовеле осум-неделна програма со 3 тренинзи неделно по 60 минути, ја вратиле биолошката возраст за околу две години. Комбинирање на вежби за сила и издржливост 3-4 пати неделно, дури и сесии од 23 минути, значително го забавуваат стареењето. Ова влијае на ДНК метилацијата – процес кога одредени гени се „вклучуваат“ или „исклучуваат“. Со стареењето, нашите гени почнуваат да се исклучуваат, што носи брчки и седа коса. Но, вежбањето го забавува овој процес и најважните функции во телото остануваат поактивни подолго време.
Здравата исхрана може да ви ја помлади биолошката возраст до 2,4 години
Изборот на поздрава храна директно ја намалува биолошката возраст, особено кај луѓе со хронични болести и гојазност. Истражување на речиси 2700 жени покажува дека усвојување на поздрава исхрана 6-12 месеци го забавува стареењето во просек за 2,4 години. Здрава исхрана значи повеќе овошје, зеленчук, интегрални житарки, јаткасти плодови, мешунки, риба, немасни протеини и здрави масти (масло), а намалено црвено месо, заситени масти, шеќери и натриум. Ваквата храна нуди антиоксиданси, витамини и антиинфламаторни состојки кои ги поправат оштетувањата на ќелиите и го намалуваат стресот на ДНК-то. Тие компоненти ја подобруваат и ДНК метилацијата.
Квалитетниот сон ги чува сите системи во телото млади и намалува ризик од болести
Сонот е меѓу најсилните фактори за здраво стареење бидејќи влијае врз секој телесен систем. Добриот сон ја обновува ДНК, балансира хормони, намалува воспаление и ја чисти ќелиската 'втора рака' – сето тоа ги задржува имунитетот, метаболизмот и нервниот систем подолго млади и отпорни. Истражувањата покажуваат: луѓето што спијат помалку од пет часа имаат значително зголемен ризик од дијабетес, срцеви болести, рак и деменција. Група од речиси 200.000 Британци покажала: работа во смени, особено ноќни, ја зголемува биолошката возраст за една година во споредба со оние кои работат стандардни смени.
Навиките како пушење, алкохол и стрес побрзо нè стареат и го скратуваат животниот век
Пушење, вапинг и алкохол се најсилните забрзувачи на стареењето. Пушењето може да ги остари белите дробови за 4,3 години и ќелиите на дишните патишта за пет години. Алкохолот, без разлика на количината, се поврзува со побрзо биолошко стареење – колку повеќе пиете, толку повеќе стареете. Овие навики директно ја оштетуваат ДНК, го зголемуваат воспалението и го преоптоваруваат организмот. Телото мора да работи „прекувремено“, што значи забрзано стареење. Стресот има огромно влијание врз биолошката возраст. Истражување покажува: оние што работат повеќе од 40 часа неделно ја зголемуваат својата биолошка возраст за две години. Стресот влијае врз хормоналниот одговор и имунитетот, а индиректно влијае и на нашата исхрана, сон и желба за пушење или алкохол. Затоа треба да имаме здрави механизми за справување со стресот.
Самотијата, загадувањето и средината исто така влијаат врз стареењето – дури и малите навики можат да го променат тоа
Се повеќе истражувања покажуваат: осаменоста, живеењето во загадени или екстремни средини и сиромашните услови имаат влијание врз тоа како старееме. Важно е да се напомене дека ефектот варира кај секој поединец, зависи од генетика, траење на навиките и други фактори. Сепак, ова ни дава увид дека и најмалите промени во секојдневието можат позитивно да влијаат врз здравјето и, во некои случаи, навистина да го „вратат часовникот назад.“
