Мистериозните стопени тврдини во Шкотска: Кој и зошто ги „прегорел“ камените ѕидови до овој степен?
Во бронзеното и железното доба низ Европа никнувале камени тврдини на ридовите. Но, околу 200 од нив кријат шокантно оштетување – ѕидовите се речиси испечени од толку силен оган што камењата станале еден монолит. Овие урнатини, познати како витрифицирани тврдини, веќе 250 години се нерешена археолошка енигма.
In This Article:
Стаклеста маса ги држи тврдините заедно
Во почетокот, научниците мислеле дека топењето на ѕидовите е резултат на напади. Но, шокантната вистина е дека токму оваа стаклеста маса ги држи ѕидовите цврсти, оти во градбата нема никаков малтер. Сѐ сугерира дека камењата се ределе суво, а потоа намерно се палеле за да се стопат во еден блок – несекојдневна инженерска техника за тоа време.
Лабораториски експерименти: Колку силен мора да биде оганот за да стопи тврдина?
Некои научници сметаат дека витрификацијата дошла како несакан ефект од друго човечко дејствие, како топење метал или големи сигнали огнови, додека други се убедени дека ова било строго планирано градителско дело. Во 1930-тите Уолес Торникрофт и Вер Гордон Чајлд изградиле експериментален ѕид од камени плочи и дрва, го запалиле и неговата структура се срушила по 3 часа на пеколен оган од 1200°C, оставајќи стопени остатоци.
Треба денови и специјален метод за ваква витрификација
Подоцнежни истражувања открија дека не може да се создаде таква витрификација со обично палење на дрвена конструкција – потребен е оган што ќе гори неколку дена постојано над 1000°C. Ова било возможно само ако меѓупросторите во ѕидот биле пополнети со земја, глина и запаллив материјал, како тресет. Затоа не се работи за случајна природна катастрофа или војна – камењата се топеле многу свесно. Но, зошто?
Генијална инженерска иновација или грешка?
Една теорија е дека согорувањето ја зајакнувало структурата. Иако повеќето експерти сметале дека загревање го ослабува каменот, кај песочниот камен – кој е најчест – случува спротивното: честичките се спојуваат во цврста стаклеста маса. Ако е тоа вистина, овие тврдини се инженерски генијални. Денес над 200 такви примероци се пронајдени не само во Шкотска, туку и низ Западна и Северна Европа.
