Повеќе од половина нови статии на интернет ги пишува вештачка интелигенција – дали човечкото пишување се соочува со изумирање?
Границата помеѓу човечкото и машинското авторство станува сè побледа, особено затоа што сега сè потешко е да се разликува дали некој текст го има напишано човек или вештачка интелигенција. Врвот на оваа промена го покажува неодамнешната студија на дигиталната маркетинг фирма Graphite, според која повеќе од 50% од статиите на интернет се генерирани од вештачка интелигенција. Како истражувач што проучува како се гради вештачката интелигенција, како луѓето ја користат во секојдневието и како влијае врз културата, многу размислував за тоа што сè може оваа технологија и каде се нејзините слабости. Дали, ако е поверојатно да прочитате нешто што го напишала вештачка интелигенција отколку човек, е само прашање на време кога човечкото пишување ќе стане застарено? Или ова е само уште една технолошка промена на која човештвото ќе се навикне?
In This Article:
- Некаде помеѓу стравот од пропаст и одушевување од новото: лекцијата на Умберто Еко за медиумите и технологиите
- Стравови од „длабоки фалсификати“ и влијанието врз изборите: апокалипсата која ја немаше
- Вештачката интелигенција како ривал на креативната работа: прашањето за авторството и иднината на творештвото
- Машинското пишување доминира кај шаблонските текстови: кои автори се најзагрозени?
- Границите меѓу човекот и машината ќе избледуваат, а уникатноста ќе стане поскапоцена од било кога
- Моделите за вештачка интелигенција се тренираат и на машински и на човечки текстови, а ризикот од униформност расте
- Креативноста станува најголема вредност: оригиналните човечки гласови ќе преживеат, а не им се заканува изумирање
Некаде помеѓу стравот од пропаст и одушевување од новото: лекцијата на Умберто Еко за медиумите и технологиите
Овие прашања ме потсетија на есејот „Апокалиптичари и интегрирани“ на Умберто Еко, напишан во раните шеесетти години од минатиот век. Дел од неговите согледувања беа вклучени и во антологијата „Одложен апокалипсис“ која ја читав како студент во Италија. Во него, Еко прави разлика меѓу две гледишта кон масовните медиуми: „апокалиптичарите“ кои стравуваат од културна деградација и морално пропаѓање и „интегрираните“ кои ги слават новите медиумски технологии како демократизирачка сила за културата. Тогаш Еко пишуваше за појавата на телевизија и радио. Денес, истите реакции ги гледаме со појавата на вештачката интелигенција. Еко сепак тврдеше дека двете гледишта се премногу екстремни. Не е корисно, пишуваше тој, новите медиуми да се гледаат како страшна закана или пак како чудо. Наместо тоа, треба да се разгледаат начините на кои луѓето и заедниците ги користат овие алатки, какви ризици и можности создаваат и како ја обликуваат или засилуваат постоечката моќ.
Стравови од „длабоки фалсификати“ и влијанието врз изборите: апокалипсата која ја немаше
Додека држев курс за длабоки фалсификати за време на изборите во 2024 година, повторно се сетив на лекцијата на Еко. Тогаш секојдневно некои академици и медиуми предупредуваа за надолен „апокалипсис од длабоки фалсификати“. Дали овие способни технологии ќе бидат искористени да имитираат важни политички фигури и да поттикнат дезинформација? Што ако, во пресрет на избори, генеративна вештачка интелигенција имитира глас на кандидат преку телефонски повици за да ги одврати гласачите? Овие стравови не беа неосновани: истражувањата покажуваат дека луѓето не се особено добри во препознавање длабоки фалсификати. А, истовремено, доследно ја преценуваат сопствената способност за тоа. Сепак, апокалипсата беше одложена. Пост-изборните анализи утврдија дека длабоките фалсификати навистина ги засилија некои постојни политички трендови, како што се ерозијата на довербата и поларизација, но нема докази дека влијаеја на конечниот резултат од изборите.
Вештачката интелигенција како ривал на креативната работа: прашањето за авторството и иднината на творештвото
Стравовите што ги предизвикува вештачката интелигенција кај поддржувачите на демократијата не се исти како оние што ги носи за писателите и уметниците. За нив, клучниот проблем е авторството: Како може поединец да се натпреварува со систем што е трениран на милиони гласови и продуцира текст со огромна брзина? И ако тоа стане норма, што ќе се случи со креативната работа како професија и како извор на смисла? Важен е да се појасни и поимот „веб-содржина“ кој го користи студијата на Graphite. Таа анализираше над 65.000 случајно избрани статии од најмалку 100 збора. Овие може да бидат се - од академски трудови до рекламни текстови. Попрецизна анализа покажува дека најголем дел од текстовите што ги пишува вештачката интелигенција се од општ интерес: новости, водичи, животен стил, рецензии и објаснувања за производи.
Машинското пишување доминира кај шаблонските текстови: кои автори се најзагрозени?
Главната економска цел на оваа содржина е да информира или да убеди, а не да изрази оригиналност или креативност. Со други зборови, вештачката интелигенција е најкорисна кога станува збор за текстови со мал ризик и шаблонска структура: викенд-водачи, стандардни пропратни писма, маркетиншки текстови за бизниси. Цела индустрија на писатели – најчесто фриленсери и преведувачи – живееше од вакви текстови, творејќи блог-постови, водичи, текстови за оптимизација и содржини за социјални мрежи. Брзата појава на големи јазични модели веќе го замени поголемиот дел од ваквите работни задачи. Драматичниот губиток на овие работи води до уште едно важно прашање што го отвора студијата на Graphite: прашањето за автентичноста, не само во однос на тоа кој или што го создало текстот, туку и за вредноста што луѓето ја придаваат на творечката активност.
Границите меѓу човекот и машината ќе избледуваат, а уникатноста ќе стане поскапоцена од било кога
Како може да препознаете дали текст го напишал човек или машина? И дали воопшто тоа уште е важно? Со време, таа разлика ќе стане сè помалку значајна, особено како што се шири пишување при кое човекот и вештачката интелигенција соработуваат. Писател може да нацрта неколку редови, а вештачката интелигенција да ги прошири и потоа авторот да го обликува крајниот текст. Оваа статија не е исклучок. Како човек што не зборува англиски како мајчин јазик, често користам вештачка интелигенција да ги прецизирам мислите пред да ги пратам на уредник. Понекогаш системот се обидува да го смени она што сакав да кажам. Но кога ќе ги научите неговите навики, може да ги избегнете и да го зачувате својот тон. Инаку, вештачката интелигенција не е ни целосно вештачка – таа учи од човечки текстови. Вреди да се забележи дека и пред нејзиниот појавување, човековото пишување никогаш не било само „човечко“. Секоја технологија – пергаментот, хартијата, машината за пишување, па сега и вештачката интелигенција – го менувала стилот на пишување и начинот на кој читателите го разбираат напишаното.
Моделите за вештачка интелигенција се тренираат и на машински и на човечки текстови, а ризикот од униформност расте
Уште една важна работа: Моделите на вештачка интелигенција се сè повеќе тренираат не само на човечки, туку и на машински и на заеднички напишани текстови. Тоа буди загриженост околу нивната способност да се подобруваат со текот на времето. Некои забележуваат дека по појавата на новите големи модели постои чувство на разочарување, а компаниите тешко ги исполнуваат ветувањата. Но, што се случува кога луѓето премногу се потпираат на вештачка интелигенција при пишувањето? Истражувањата покажуваат дека писателите можат да се чувствуваат покреативно додека ја користат оваа технологија за идеи, но дека опсегот на идеи станува поограничен. Униформноста влијае и на стилот: системите ги водат корисниците кон слични обрасци на изразување, намалувајќи ја разликата што инаку го одбележува индивидуалниот глас. Научниците забележуваат и тренд кон западни, особено англиски, норми кај писателите од други култури – и се отвора прашањето за нова форма на „АИ колонијализам“.
Креативноста станува најголема вредност: оригиналните човечки гласови ќе преживеат, а не им се заканува изумирање
Во ваков контекст, текстовите што покажуваат оригиналност, автентичен глас и стил ќе станат дури и поважни во медиумскиот пејзаж и ќе бидат клучни за тренирање на новите генерации модели. Ако ги оставиме на страна апокалиптичните сценарија и претпоставиме дека вештачката интелигенција полека ќе напредува, тогаш оригиналното, внимателно, човечко пишување само ќе стекнува повеќе вредност. Секако, трудот на писателите, новинарите и интелектуалците нема да биде излишен само затоа што поголемиот дел од вебот повеќе не го пишуваат луѓе.
