Повеќе од 50 години следење на „надарени“ деца: Дали генијалноста гарантира успех во животот?
Во 1960-тите, психологот Џулијан Стенли ја почнал најдолгата студија за „математички прерано развиени“ деца. Откриле дека седмоодделенци од цела Америка со неверојатни резултати на влезни колеџ-тестови достигнуваат и ниво на матуранти. Резултатите се неверојатни, но останува прашањето: што им се случува на овие „надарени“ деца по неколку децении – и што сите можеме да научиме од нив?
In This Article:
- Истражувањето кое не престанува
- Погрешни митови: „Прерано зреење значи и рано гасење“
- Генијалноста не значи само доктор или научник – „надарените“ избираат најразлични патишта
- Само способност не е доволна
- Главната порака: Персонализираниот пристап е најдобар – не само за најнадарените, туку за секое дете
Истражувањето кое не престанува
Студијата започната од Стенли, а денес предводена од психологот Дејвид Лубински на Универзитетот Вандербилт, е една од најдеталните за интелектуална надареност. Повеќе од 50 години следи илјадници деца од основно училиште сè до нивниот подем – од научници, политичари и инженери, до директори и воени лидери. Со времето, животот на овие надарени лица открива многу повеќе од само висок коефициент на интелигенција.
Погрешни митови: „Прерано зреење значи и рано гасење“
Постојат длабоко вкоренети погрешни верувања за надарените деца, како она дека ако детето „предвреме созрее“, ќе „изгори“ уште во младост. Но, Лубински вели дека тоа не е точно. „Тие се деца. И ним им треба насока и грижа“, порачува тој. А сè уште е жив и митот дека надарените деца секогаш сами ќе си го најдат патот. Ова истражување покажува дека без соодветна поддршка, и талентот може да остане неискористен.
Генијалноста не значи само доктор или научник – „надарените“ избираат најразлични патишта
Иако многумина замислуваат дека надарените деца пораснуваат во доктори или научници, податоците велат поинаку. Многу од нив ги следат страстите и се реализираат во економија, инженерство, право, литература, па дури и уметност. „Постојат безброј начини да се искаже интелектуалниот талент“, објаснува Лубински. Наместо да се форсираат само „паметни“ полиња, битно е секое дете да ја следи својата страст.
Само способност не е доволна
Високиот потенцијал е само дел од приказната. Потребна е голема работа, но и животна рамнотежа. Лубински нагласува дека најуспешните личности работат долги години и напорно, без разлика на дарбата. Кариерата не е сè – семејството, пријателите и среќата имаат подеднакво големо значење за вистински исполнет живот.
Главната порака: Персонализираниот пристап е најдобар – не само за најнадарените, туку за секое дете
Студијата докажува дека децата кои имале можност да учат според индивидуални интереси и способности, достигнуваат повеќе. Тоа не се однесува само на генијалците, туку е препорака за секое дете. Персонализираното образование, според Лубински, е патот за иднината: да се препознаат и развијат силните страни на секое дете – токму како што заслужуваат сите.
