Откриен е нов саблувид на дијабетес кој ги напаѓа младите и слаби луѓе – дали можеби и вие го имате овој таен „тип 5“?
Здравствените власти го признаа новиот вид на дијабетес, кој најчесто ги погодува младите и слабите, зафатените главно од земјите со ниски и средни приходи. Овој шокантен факт открива опасност што долго време останувала скриена, а милиони луѓе низ светот можеби не знаат дека живеат со овој нестандарден вид дијабетес.
In This Article:
- Првпат откриен уште во 1955 година, но „тип 5“ речиси седум децении остана непознат
- Тип 5 дијабетес ги погодува пред сè млади, слаби луѓе од сиромашни земји – милиони се можеби погрешно дијагностицирани
- Симптомите се слични со тип 1, но најчесто се јавуваат кај потхранети – најчести знаци се жед, замор и забавено заздравување на раните
- Панкреасот не создава доволно инсулин поради неухранетост – традиционалното лекување со инсулин не помага во повеќето случаи
- Научниците открија: двотретини од младите во Африка дијагностицирани со тип 1 всушност имаат нов вид – тестирањата го потврдуваат тип 5
- Апел од 50 научници од 11 држави: Време е светот официјално да го признае тип 5 дијабетес и да вложи во истражување и поддршка за милиони пациенти
Првпат откриен уште во 1955 година, но „тип 5“ речиси седум децении остана непознат
Сè започна во Јамајка, 1955 година, кога д-р Филип Хју-Џонс забележал 13 пациенти со симптоми кои не се вклопувале ниту во тип 1, ниту во тип 2 дијабетес. Тој состојбата ја нарекол 'тип Ј', но таа класификација набргу била заборавена. Дури во текот на 80-тите години Светската здравствена организација го дефинирала како 'дијабетес предизвикан од малнутриција', но поради недостиг на докази, таа ознака била повлечена во 1999 година. После 70 години, Меѓународната федерација за дијабетес му дава ново признание и име: тип 5 дијабетес.
Тип 5 дијабетес ги погодува пред сè млади, слаби луѓе од сиромашни земји – милиони се можеби погрешно дијагностицирани
Експертите проценуваат дека околу 25 милиони луѓе ширум светот живеат со тип 5 дијабетес, од кои поголемиот дел се слаби тинејџери и млади луѓе од земји со низок или среден доход. Во Америка се уште нема конкретна проценка, а Американската Дијабетес Асоцијација (ADA) допрва треба официјално да го внесе во својата класификација на болести. Најголем ризик имаат бегалците, мигрантите и луѓето со нарушувања во исхраната, поради потенцијал за неухранетост. Според официјалните податоци, дијабетес тип 1 го имаат 9 милиони луѓе, а тип 2 дури 600 милиони. Но, овие бројки се очекува да пораснат драматично до 2050 година.
Симптомите се слични со тип 1, но најчесто се јавуваат кај потхранети – најчести знаци се жед, замор и забавено заздравување на раните
Најчестите симптоми на тип 5 дијабетес се слични како кај тип 1 – зголемена жед, често мокрење, главоболки, заматен вид, екстремен замор и бавно заздравување на раните. Овие симптоми се преклопуваат и со знаци на хронична неухранетост: значително слабеење во тежина, чувство на глад и постојан недостиг на енергија. Според Мајо Клиниката, луѓето со оваа состојба често имаат индекс на телесна маса (BMI) под 18,5, додека просечниот Американец има BMI од 29.
Панкреасот не создава доволно инсулин поради неухранетост – традиционалното лекување со инсулин не помага во повеќето случаи
Експертите појаснуваат дека кај тип 5 дијабетес, пациентите можат да произведат инсулин и не се отпорни на него, но панкреасот е недоразвиен поради неухранетост и не може да создаде доволно. Затоа, класичната терапија со инсулин не е ефикасна. Сега лекарите истражуваат дали диетата со голема содржина на протеини и витамини (цинк, витамин Б и магнезиум) може да помогне пациентите да добијат телесна тежина и да ги намалат скоковите на гликоза, при што ниски дози инсулин се даваат со претпазливост.
Научниците открија: двотретини од младите во Африка дијагностицирани со тип 1 всушност имаат нов вид – тестирањата го потврдуваат тип 5
Научното внимание кон тип 5 повторно се засили оваа година со истражувањето YODA (Young-Onset Diabetes in Sub-Saharan African), кое ги опфати речиси 900 млади од Камерун, Уганда и Јужна Африка. Кај нив била поставена дијагноза тип 1, но анализите покажале дека две од три лица немаат автоимуни белези карактеристични за тип 1, а сепак произведуваат мали количини инсулин – нешто што не е типично за тип 1, а инсулинските вредности се пониски од оние кај тип 2. Ова значи дека има јасно издвоен, трет вид на заболување, баш како случаите кои ги видел д-р Хју-Џонс во педесеттите.
Апел од 50 научници од 11 држави: Време е светот официјално да го признае тип 5 дијабетес и да вложи во истражување и поддршка за милиони пациенти
"Го повикуваме меѓународното дијабетес заедништво да ја признае оваа посебна форма на болеста. Ова веројатно влијае врз квалитетот и должината на живот на милиони луѓе ширум светот. Ги охрабруваме организации како Меѓународната федерација за дијабетес и Светската здравствена организација да вложат во понатамошно истражување на фенотипот, патофизиологијата и терапијата на тип 5 дијабетес. Погрешната дијагноза и недиагностицираноста, веројатно, негативно влијаат на клиничката нега и животите на милиони луѓе со тип 5 дијабетес низ целиот свет", гласи заедничкото соопштение на научниците во статијата објавена во Lancet Global Health.
