Како монасите правеле пиво и станале најголемите пивари во Европа
Некогаш еден средновековен монах гледал во нечистата вода од бунарот, замислено рекол: „Имам подобра идеја“, и се решил да свари пиво. Така започнува една од најуспешните бизнис приказни на Средниот век, каде монасите станаа најголемите пивари на Европа, не само поради потреба туку и заради квалитет и преживување.
In This Article:
- Средновековната вода била отров, а пивото спасувало животи
- Монашки пивари со технологија и ресурси – небаре средновековна фабрика со рецепт за квалитет
- Сложениот рецепт
- Монашкото пиварство станува сериозен средновековен бизнис и центар за снабдување на цела Европа
- Бенедиктинци, цистерцианци и траписти – создавање на брендови на пиво што опстојуваат до денес
- Пивото – валута, луксуз и симбол на статус
- Борба со градските пивари и властите – од даноци до баварскиот закон за чистота на пивото
- Монасите станаа основоположници на европската пиварска индустрија: прагматизам, знаење и опстанок
Средновековната вода била отров, а пивото спасувало животи
Во 12 век, улицата била како отворен тоалет, а реките полни со сѐ освен со смисла за животот. Пиењето вода било како доброволно потпишување за дизентеричен експрес. Затоа, зовриената вода со јачмен и хмељ давала шанса да се доживее вечерната молитва без посета на најблиските грмушки. Во време на Великиот пост 40 дена се избегнувало месото, но течностите не биле забранети.
Монашки пивари со технологија и ресурси – небаре средновековна фабрика со рецепт за квалитет
Монасите не вареле пиво на колена во подрум, туку во специјални пиварници – масивни градби со опрема. Имале пристап до земја за одгледување јачмен и хмељ, чиста вода и дрва за загревање. За разлика од селаните, кои не можеле да си го дозволат тоа, монасите користеле напредни технологии и опрема за сушење и пржење на јачменот (малтoт), мешање и претворање на скробот во шеќери (пиварско матење), контрола на температурата и водење записи за занаетот.
Сложениот рецепт
Јачменот најпрво се киснел, па се оставал да ‘рти и потоа се сушел – така се добивал сладот, богат со природни шеќери кои подоцна се претвораат во алкохол. Монасите точно го знаеле идеалното време и температура за секоја фаза. По мелењето, сладот се мешал со топла вода за да се создаде сладовината. Хмељот се додавал постепено, во неколку наврати, давајќи не само горчлив вкус, туку и природен конзерванс со антибактериско дејство, што го продолжувало рокот на траење на пивото. Сладовината потоа се ладела, се додавал квасец, а за ферментација често се користела наслагата од претходните варења – иако монасите не знаеле дека зад процесот стојат микроорганизми. Пивото созревало неколку недели во буре, добивајќи поблаг вкус и помека текстура. Монасите вареле полесни сорти за секојдневна употреба, а посилни пива за продажба или за посебни прилики.
Монашкото пиварство станува сериозен средновековен бизнис и центар за снабдување на цела Европа
До 13–14 век, пиварството во манастирите прераснало во значаен економски потфат. Абатствата произведувале илјадници литри пиво годишно и го извезувале низ цела Европа. Монасите не вареле само за сопствените потреби, туку и за аџиите, патниците и локалното население. Околу големите манастири често се отворале гостилници каде се служело монашко пиво – вистинска средновековна верзија на франшиза.
Бенедиктинци, цистерцианци и траписти – создавање на брендови на пиво што опстојуваат до денес
Најголем успех во производството на пиво постигнале бенедиктинците, цистерцианците и трапистите. Тие создале пивски брендови кои опстојуваат и денес. На пример, трапистичкото пиво од Белгија и денес се смета за едно од најквалитетните и најскапите во светот. Шест манастири сè уште го произведуваат според старински рецепти и го продаваат по високи цени.
Пивото – валута, луксуз и симбол на статус
Во средниот век пивото не било само обичен пијалок – тоа било вистинска течна валута. Монасите го користеле за плаќање на работници, за трговија и како дар за влијателни личности. Добро монашко пиво било симбол на престиж и луксуз. Обичниот народ варел пиво дома, но неговиот квалитет бил просечен. Само монашкото пиво било стабилно, богато по вкус и силно – пијалок што го пиеле оние што имале пари и углед. Монасите правеле различни сорти според категоријата на потрошувачите: Simplex, Duplex, Tripel – поделба што и денес се применува кај трапистите. Модерните називи Dubbel, Tripel, Quadrupel – сите потекнуваат од монашката традиција. Манастирите создале прв европски систем за брендирање. Секое абатство имало своја репутација. На пример, пивото од Вајенштефан (најстарата пивара во светот, основана 1040, која уште работи) важело за најдобро во Баварија.
Борба со градските пивари и властите – од даноци до баварскиот закон за чистота на пивото
Градските пивари не биле среќни – манастирите не плаќале даноци, квалитетно пиво се продавало поевтино. Властите воведувале давачки, ограничувања, а во Германија во 15-16 век избувнала вистинска војна. Градските пивари се жалеле – монасите имаат бесплатна земја, рачна работна сила, не плаќаат даноци. Во 1516 во Баварија се воведува „Раинхајтсгебот“ – закон за чистота на пивото, кој ограничува на вода, јачмен и хмељ, но монасите добивале специјални дозволи. Потоа Реформацијата донела затворање на католичките манастири и конфискација, вклучително и на пиварниците. Рецептите и опремата завршиле кај световните пивари. Но, во католичките краишта како Белгија, Баварија, Австрија – традицијата преживеала и се негува до денес.
Монасите станаа основоположници на европската пиварска индустрија: прагматизам, знаење и опстанок
Историјата на монашкото пиварство е приказна на чист прагматизам – монасите вареле пиво за да преживеат од отровната вода, да поднесат пости и да обезбедат приходи. Како нуспојава, создадоа цела индустрија што постои над илјада години. Почит за средновековните монаси – тие точно знаеле како се живее.
