Не ја научија лекцијата од КОВИД-19: Научниците сериозно дебатираат дали да запрат истражувања кои можат да уништат целиот живот на Земјата
Замислете организми кои се целосна огледална слика на се познато: молекули што се спротивни на сè што го сочинува животот денес. Научниците предупредуваат дека создавањето ваков вид „огледален живот“ можеби е најопасниот експеримент на нашата планета – способен да го избрише се живо што знаеме.
In This Article:
Што е огледален живот и зошто научниците се исплашени од него?
Огледалните организми би биле создадени од молекули чие хемиско уредување е спротивно на нашите. Теоретски, вакви суштества би биле како совршени инфилтратори и освојувачи: со способност да го надминат секој познат организам, нераспознаени од имунолошкиот систем, и да се шират неконтролирано — вистинска закана како крајно инвазивен вид. Во извештај на Универзитетот Станфорд, научниците предупредуваат на можни пандемии, пропаднати жетви и колапс на екосистемите ако овие животни форми некогаш се ослободат. „Последиците може да бидат глобално катастрофални", предупредува нобеловецот Џек Состак.
Научната заедница е длабоко поделена: Дали ризикот е вистински или преувеличен?
И покрај алармантните предупредувања, многу научници веруваат дека стравовите се претерани. Според некои, сме далеку од создавање на сложени огледални организми – моментално можеме да создадеме само кратки нишки на огледално ДНК, РНК и аминокиселини. Молекуларниот биолог Тинг Жу од Универзитетот Вестлејк тврди: „Важно е стравот да не ни ја замагли проценката на вистинските непознаници" и дека мора да бидеме објективни додека сè уште сме во теорија, а не практика.
За и против: Наука за здравје или потенцијален крај на сè живо?
Заговорниците на огледалниот живот тврдат дека ваквите молекули може да донесат револуционерни лекови, бидејќи не се препознаваат толку лесно од ензимите во човечкото тело. Но, токму тоа го прави ова и меч со две острици – потенцијал за опасно неконтролирано ширење. Биохемичарот Свен Клусман вели: „Вреди да се разгледа ризикот, но не треба да паничиме или да ја ограничиме науката прерано“. Од друга страна, некои експерти ги имаат прекинато истражувањата поради можни катастрофални последици.
Бавно движење кон непознатото
Органскиот хемичар Дерек Лоу советува на претпазливост: „Мислам дека се уште сме далеку од создавање вистински организми, но треба да бидеме внимателни и да ја следиме границата каде ризикот преминува во реална опасност“. Дали ќе научиме од минатите грешки? Или ќе гледаме како човештвото повторно си игра со оган, незнаејќи дали пресвртот ќе биде откритие или уништување?
