Најдлабоката пештера на планетата: Длабочина што ја надминува Бурџ Калифа – но зошто човештвото застана токму тука?
В недоѕирливите планини на Абхазија се крие тајниот влез во едно од последните неисследени пространства на Земјата. Пештерата Крубера-Воронска се спушта до неверојатни 2224 метри – надминувајќи ја дури и висината на највисоките облакодери ако ги засадите наопаку во земјата. Но, како ова место го промени разбирањето за нашата планета и што ги натера истражувачите да запрaт токму тука?
In This Article:
- Историјата на една бездна: Откривање, рекорди и неверојатно тешки експедиции во најдлабоката пештера на светот
- Неверојатен подземен свет: Живи створенија без очи и мистериозни бактерии на длабочина над 2000 метри
- Опасности поголеми од вселенска мисија: Ледени сифони, смртоносен гас, и замки со вода што можат да убиваат за миг
- Зошто истражувањата се запрени и што крие иднината на оваа бездна? Финансиски, политички и технолошки препреки – и надежи за уште подлабоки откритија
Историјата на една бездна: Откривање, рекорди и неверојатно тешки експедиции во најдлабоката пештера на светот
Историјата започна во далечната 1960 година кога грузиски спелеолози, предводени од Лев Маруашвили, неочекувано го открија влезот во пештерата додека трагаа по мали подземни отвори на масивот Арабица. Бргу се испостави дека тоа е најдлабоката пештера на Земјата. Со текот на децениите, различни тимови го потиснуваа рекордот подлабоко: 95 метри (1960), 210 метри (1968), 340 метри (1980-ти), а вистинскиот скок беше постигнат дури во 1999 година, кога украинските спелеолози се спуштија до 700 метри, а 2001 година поставија нов светски рекорд со 1710 метри. Крубера-Воронска не е само „дупка“, туку комплицирана вертикална лавиринт структура долга километри, формирана пред 150–200 милиони години кога таму имало море.
Неверојатен подземен свет: Живи створенија без очи и мистериозни бактерии на длабочина над 2000 метри
Оваа пештера откри свет непознат дури и за научниците. Во 2014 година, биолози од Шпанија на длабочина од над 2000 метри открија нов вид бубачки Duvalius abyssimus – суштества без очи и без боја, кои личат на призраци. Овие инсекти се „живи фосили“, еволуирани за милиони години во апсолутен мрак. На длабочина од 2212 метри се најдени и микроорганизми со уникатни начини за преживување и добивање енергија, непознати за науката. Тие преживуваат без речиси никаков кислород, користејќи хемиски трансформации што не се среќаваат на ниту едно друго место на планетата.
Опасности поголеми од вселенска мисија: Ледени сифони, смртоносен гас, и замки со вода што можат да убиваат за миг
Заканите во пештерата се неверојатни: замрзнати сифони полни вода што бараат нурнување на 1,5 км длабочина при температури од 1–2°C; делови низ кои спелеолозите мораат да се протнат низ 30 см тесен отвор; концентрација на јаглерод диоксид двојно поголема од безбедното; неочекувани наводнувања што за неколку часа го покриваат преминот и фатиле цела експедиција во замка. Комуникацијата се одвива преку кабелски телефон спуштен километри под земјата, додека дронови, ласерски далномери и подводни роботи се вклучуваат за трагaње во непристапните подводни делови.
Зошто истражувањата се запрени и што крие иднината на оваа бездна? Финансиски, политички и технолошки препреки – и надежи за уште подлабоки откритија
Продолжувањето на истражувањата стана невозможен предизвик: една експедиција чини 20-50 илјади долари, потребни се специјализирана опрема, транспорт, осигурување и професионалци. Политичката состојба во регионот значи дека многу странски тимови немаат пристап. Но најголемата пречка е самата природа: на длабочини под 2200 метри се наоѓаат делови достапни единствено со нуркање во екстремни услови – нешто што моментално бара нови технологии. Постои и реална можност системот на Крубера-Воронска да е само дел од уште помасивна подземна мрежа, а нови истражувања, автономни дронови и хидролошки анализи најавуваат дека тајните на Земјата се далеку подлабоки отколку што човештвото досега ги истражило.
