Најбруталниот експеримент во историјата: Зошто децата во оваа психијатриска болница биле хранети само со шеќер во 1940-тите?
Во Шведска во 1930-тите години, беше спроведен експеримент кој денес звучи како сценарио за хорор филм. Во психијатриската клиника Випехолм, лекарите ги хранеледецата со попречености речиси исклучиво со шеќер . Се чинело дека на децата требало да им се допаднат слатките, но зад мирната табла на „научно истражување“ се криело нешто страшно. Она што се случувало зад ѕидовите на клиниката било внимателно скриено , и дури многу години подоцна се појавија ужасните детали.
In This Article:
Болнички експеримент со стотици жртви: Пациентите биле хранети само со слатко за да им се уништат забите
Стотици пациенти со интелектуални попречености секојдневно добиваат огромни дози бонбони, чоколадо и посебно леплива карамела за да им се залепи по забите. Целта: да им се уништат забите и да се докаже врската меѓу шеќерот и кариесот. Најстрашниот дел е што пациентите не знаеле дека врз нив се врши експеримент. Тие не дале согласност и не разбирале што се случува . Од 1947 до 1949 година, речиси 50 луѓе од 660 учесници целосно ги изгубиле забите . Но, лекарите биле задоволни: „од научна гледна точка“, сè било успешно. Добиените податоци станале првиот цврст доказ дека шеќерот навистина ги уништува забите.
Производителите на слатки ја финансирале тортурата, а вистината долго се криеше од јавноста
Овој експеримент бил финансиран токму од индустријата што најмногу имала интерес да го негира штетното дејство на шеќерот — производителите на слатки. Кога вистинските резултати не им одговарале, се обидувале да ги прикријат и одложат објавувањето. Научниците биле обвинети дека работат за интересите на донаторите наместо за доброто на пациентите. Објавувањето беше одложено до 1953 година, а научниците беа обвинети дека играат според правилата на оние што плаќаат. Експериментот започнал со одобрение од властите, но набрзо излегол од контрола. На почетокот, витамините во исхраната на пациентите едноставно биле заменети со шеќер. Потоа дозите станале монструозни. Медицинските сестри и болничкиот персонал кои првично учествувале во студијата биле отстранети од неа, оставајќи ги само најбеспомошните во експериментите. Општеството не ја дознало веднаш вистината, па дури и кога податоците се појавиле, главниот фокус не бил на моралот на она што се случувало, туку на тоа зошто толку долго молчеле.
Последици од експериментот
Денес, таков експеримент би се сметал за кршење на медицинската етика. Но, во 1940-тите, сè изгледало „за доброто на науката“. Дури во 1990-тите години почнала сериозно да се дискутира за моралната страна на експериментот, а во 2000-тите години, шведскиот омбудсман официјално признал дека жртвите на Випехолм страдале залудно. Иронично, една од последиците од ова ужасно искуство сè уште живее во Шведска: „lerdagsgodis“ - традицијата да се јадат слатки само во сабота. Ова се родило по експериментите на Випехолм, кога научниците сфатиле дека штетата од шеќерот се намалува ако го јадете еднаш, а не по малку секој ден. Науката - да, напреднала. Но, по која цена?
