Пекинг со нов финансиски потег: Нуди кредити во јуани наместо долари на земјите членки на ШОС
Пекинг навидум прави „мека експанзија“, но зад малите суми стои голема промена: Си Џинпин отворено нуди кредити во јуани на земјите членки на ШОС. Целта? Создавање алтернатива за доларот, директно пред очите на Путин, Моди и лидерите кои Западот ги смета за „проблематични“.
In This Article:
- Повеќе од пари: Кинеските кредити во јуани се политички удар по срцето на светската финансиска структура
- Кинескиот јуан – билет во светот каде Пекинг ги диктира правилата, а лојалноста е услов за се
- Индија помеѓу конкуренцијата и интересите: Ќе ја предизвика ли Њу Делхи доминацијата на доларот?
- Двојна реалност: Зошто кинеската „дарежливост“ е и замка?
- Си Џинпин тивко гради финансиска империја
Повеќе од пари: Кинеските кредити во јуани се политички удар по срцето на светската финансиска структура
Сите зборуваат за 1,3 милијарди евра, но значењето е многу поголемо од бројките. Доларот доминира со 88% во глобалната трговија, а јуанот има само 2,8% според Банката за меѓународни порамнувања (2024). Саудиска Арабија и Иран веќе тргуваат нафта во јуани (договори од 11 милијарди евра), а Русија префрли 50% од извозот на гас во јуани и рубљи. Африкански проекти преку кинески кредити изнесуваат 135 милијарди евра за 10 години.
Кинескиот јуан – билет во светот каде Пекинг ги диктира правилата, а лојалноста е услов за се
Кредити во јуани значи врзување кон кинеската економија: отплатата се врши во јуани, мора да се купуваат кинески стоки и да се избираат кинески компании. Според Си, секој кредит е договор за лојалност. Русија прва ги префрли 60% од своите резерви во јуани и злато. Иран веќе прими 9 милијарди евра за нафтени проекти. Централна Азија е преполна со кинески инвестиции – само во 2024 година се вложени 4,5 милијарди евра.
Индија помеѓу конкуренцијата и интересите: Ќе ја предизвика ли Њу Делхи доминацијата на доларот?
Индија и Кина имаат тензични односи, но Моди беше во Тјанџин – бара излез по американските тарифи. Ако Индија почне со плаќање во јуани, следува потрес за доларот. Истовремено, 40% од „глобалниот Југ“ веќе ја намалува употребата на доларот, а Кина нуди кредити без услови за демократија.
Двојна реалност: Зошто кинеската „дарежливост“ е и замка?
Јуaнот не е долар – конвертирањето му е ограничено, курсот зависи од Кина. Во 2024, јуaнот ослабе 5% поради забавување на кинеската економија (БДП 4,5%). Пример: Шри Ланка во 2017 доби 1,3 милијарди евра за пристаниште, а во 2022 мораше да го даде под концесија на Кина за 99 години. Некои земји како Индија и Русија имаат свои интереси и ретко попуштаат докрај, а мали држави како Киргистан и Ерменија се изложени на ризик да не можат да ги сервисираат долговите.
Си Џинпин тивко гради финансиска империја
ММФ ги заглави Аргентина и други земји во долгови и инфлација. Кина, само преку иницијативата „Еден појас, еден пат“, вложи 910 милијарди евра во 150 држави. Побарувачката е голема: ако Бaнката за развој на ШОС заживее, Пекин ќе има клуч за правилата на светската економија. Најновиот податок – Кина веќе држи 30% од инфраструктурните инвестиции во Азија и промовира 100 нови проекти и дуплирање на стипендиите за младите во ШОС.
