Капки за нос кои влегуваат во мозокот и го будат имунитетот да се бори против најопасната форма на рак на мозокот
Замислете лек против рак што не се дава ниту преку инфузија, ниту со операција, ниту со инјекција директно во мозокот. Наместо тоа – само се става во нос како капки. Од таму самиот го пронаоѓа патот до мозокот, го „буди“ имуниот систем и му покажува на организмот дека таму има тумор што мора да се уништи. Ова не е научна фантастика. Ова е резултат од ново истражување објавено од научниците на Washington University School of Medicine и нивните партнери, кои демонстрираа дека е можно да се лекува еден од најопасните мозочни тумори кај глувци — глиобластом — со помош на наночестички што се даваат преку нос.
In This Article:
- Глиобластомот е еден од најагресивните и речиси невидливи тумори за имунитетот
- Лекот директно оди во мозокот преку патиштата во носот, без потреба од крвоток
- Наночестичките со ДНК го активираат имунолошкиот аларм во самиот тумор
- Студијата покажала речиси целосно уништување на туморите кај глувците, само преку носни капки
- Иако лекот работи кај глувците, кај луѓето треба време и тестирање – но вратата веќе е отворена
- Истражувањето ги менува правилата: иднината на терапиите може да биде паметна, едноставна и неинвазивна
Глиобластомот е еден од најагресивните и речиси невидливи тумори за имунитетот
Глиобластомот е, без претерување, еден од најагресивните мозочни тумори што постојат. Расте брзо, тешко се отстранува целосно со операција, и обично се враќа. Дел од проблемот е што овој тумор е т.н. “ладен” — тоа значи дека имунолошкиот систем воопшто не реагира на него како што треба. Клетките на имунитетот не „го гледаат“ како закана, па туморот си продолжува да расте речиси незабележан. Вториот проблем е што лековите многу тешко стигнуваат до мозокот. Мозокот има природна бариера, наречена крвно-мозочна бариера, која ја блокира речиси секоја супстанција што не треба да влезе. За жал, таа бариера блокира и голем дел од лековите против рак.
Лекот директно оди во мозокот преку патиштата во носот, без потреба од крвоток
Научниците нашле начин да го заобиколат овој проблем: наместо лекот да оди преку крвотокот, тие го испратиле директно преку носот. Во носот, покрај слузницата, постојат нервни патишта кои водат директно во мозокот. Лековите ретко ги користат тие патишта — но наночестичките што ги создадоа научниците успеале да го направат тоа. Овие честички се нарекуваат сферични нуклеински киселини (SNA). Изгледаат како минијатурни топчиња со златно јадро, обвиени со ДНК. Таа ДНК не служи за генетска промена — туку за нешто сосема друго: да го активира имунолошкиот аларм во туморот.
Наночестичките со ДНК го активираат имунолошкиот аларм во самиот тумор
Глиобластомот е тивок. Не му праќа сигнал на организмот дека е тука. Научниците со оваа наночестица успеале да го разбудат алармот. Честичките во себе носат молекула што ја активира т.н. STING-патека — природен аларм-систем на организмот кој обично се вклучува кога во клетките се појавува вирус или стран ДНК материјал. Кога STING ќе се активира, имунолошкиот систем веднаш се мобилизира. Во овој случај, кога SNA ќе стигне до туморот, тие го вклучуваат STING токму таму. Телото одеднаш ја гледа туморската маса како „непријател“ и почнува да испраќа имунски клетки да ја уништат.
Студијата покажала речиси целосно уништување на туморите кај глувците, само преку носни капки
Резултатите кај глувците биле спектакуларни: - Туморите значително се намалиле или исчезнале. - Имунолошкиот систем создал трајна меморија и не дозволил туморот да се врати. - Сè се случило без потреба од инвазивни операции, инфузии или силни хемотерапии. Сè се дава преку нос. Без игли. Без дупчење на череп. Без амбулантски процедури што траат со часови.
Иако лекот работи кај глувците, кај луѓето треба време и тестирање – но вратата веќе е отворена
Важно е да се биде реалистичен — ова е истражување направено врз глувци. Кај нив, терапијата е драматично успешна, но тоа не значи дека кај луѓето ќе работи идентично. Сепак, ова отвора нови врати: 1. Покажува дека интраназалната (преку нос) достава на лек во мозокот е возможна. Ова само по себе е огромен напредок. 2. Покажува дека имунолошкиот систем може да се активира дури и кај „ладни“ тумори како глиобластом. 3. Комбинацијата со други имунолошки терапии дополнително ги зголемува резултатите. Дали ова е лек? Не — не уште. Но еден ден можеби ќе стане дел од терапиите што ќе бидат побезбедни, поефективни и далеку помалку инвазивни.
Истражувањето ги менува правилата: иднината на терапиите може да биде паметна, едноставна и неинвазивна
Ова истражување е една од највозбудливите работи што се појавија во мозочната онкологија последните години. Наместо туморите да се напаѓаат со брутални методи, тука имаме нешто софистицирано: наночестички што сами стигнуваат до мозокот и го учат имунитетот да ја заврши работата. Овој пристап не ја решава болеста уште денес, но го покажува патот кон иднина во која мозочните тумори нема да се третираат само со скалпел и хемотерапија — туку со паметни, прецизни и минимално инвазивни терапии.
