Како дабарите го спасија умрениот предел: Чудото на реката Прајс во срцето на пустината
Пред само 6 години, реката Прајс во Јута, дел од огромниот Колорадо басен, се бореше за опстанок. Долги суши, климатски промени, прекумерно земјоделство и загадување го претворија некогаш живиот предел во место кое речиси остана без вода и живот. Локалните заедници и природниот екосистем се исцрпуваа, додека животните, водните организми и малите канали на реката полека исчезнуваа. Како може неколку дабари, носени од друг крај, да вратат надеж на оваа осудена пустинска река?
In This Article:
- Научниците го носат радикалното решение: Преселба на даброви во загрозените реки
- Инженери на природата: Како дамовите на дабарите го менуваат пустинското живеалиште
- Резултатите: Вратена водата во реката, среќни луѓе и иднина што личи на утопија во Јута
- Мисијата продолжува: Дабарите како симбол на обновата и иднината на реките во пустината
Научниците го носат радикалното решение: Преселба на даброви во загрозените реки
Во 2019 година, тим истражувачи предводен од магистрантката Ема Доден од Универзитетот во Јута одлучи да ги користи непослушните, прекумерни даброви – отселени поради штети, опасност по инфраструктура или пренесени од други локации – за повторно населување на Прајс. Следеше карантин, па внимателно преселување и пуштање токму таму каде што најмногу недостасуваат – во изнемоштениот речен кревет.
Инженери на природата: Како дамовите на дабарите го менуваат пустинското живеалиште
Што прават дабарите? Тие градат дамови (насипи), кои ја регулираат водата, создаваат бари и мочуришта – вистински оази во сушните реки. Овие базени со вода им овозможуваат на рибите и другите животни да преживеат во најкритичните периоди, го подобруваат квалитетот на водата, хранливите материи и дури помагаат да се намали ризикот од пожари. Затоа современата екологија ги нарекува дабарите „клучен вид" – животни чие делување драстично менува цели екосистеми.
Резултатите: Вратена водата во реката, среќни луѓе и иднина што личи на утопија во Јута
По шест години, напорите даваат фантастични резултати: нивото на река Прајс е најздраво во последните децении, рибниот фонд цвета, а локалците се благодарни. Хелпер, едно мало градче крај реката, од место со исчезната економија сега е жив центар за туризам, рекреација и живот. Колумна во Salt Lake Tribune вели: „Воскреснувањето на реката ни го спаси градот. Само пред десетина години ова сценарио изгледаше невозможно“.
Мисијата продолжува: Дабарите како симбол на обновата и иднината на реките во пустината
Успехот со спроведувањето на дабарите во Јута инспирира слични акции низ други речни системи во регионот. Дури и таму каде што дамовите се вештачки, се надеваат дека дабарите ќе ја преземат природната улога со тек на време. На Сан Рафаел, после враќање на дабарите следејќи една поплава, живеалиштата за птици и растенија скокнаа за 230%, а разновидноста на водени текови драматично се подобри. Дабарите, некогаш жртви на индустријата и перцепирани како штетници, денес се чествувани како чудотворци и заштитници на природата.
