Вештачката интелигенција што чита мисли? Вистината зад драматичните наслови и што навистина се случува во лабораторија на Стенфорд
Неодамнешното достигнување на истражувачите од Стенфорд ја возбуди јавноста – АИ мозочни импланти, кои можат да го „дешифрираат внатрешниот монолог“ на човекот. Дали веќе живееме во ера кога приватноста на мислата е загрозена? Научниците велат – стварноста е далеку покомплексна.
In This Article:
- Не е „чип за читање мисли“, туку невропротеза што дешифрира подготовка за говор врз основа на специфични сигнали од мозокот
- Ограничувања: Точност само во контролирани услови, висока инвазивност и потреба од индивидуална обука
- Етичките ризици стануваат реални: Паника за приватноста, можност за присилно користење и идни опасности од „неурохакерство“
- За кого ова има смисла? Медицински спас за парализирани и науки за функционирањето на мозокот
Не е „чип за читање мисли“, туку невропротеза што дешифрира подготовка за говор врз основа на специфични сигнали од мозокот
Истражувањето не зборува за целосно читање на мисли, туку за препознавање на одредени мозочни шаблони поврзани со подготовка за говор. Пациентите ментално ги повторуваат зборовите, а АИ се обидува да ги декодира тие шеми на активност. Користени се интракортикални микроелектродни решетки – не класични чипови, туку група прецизни сензори вградени во делот на мозокот кој ги контролира движењата потребни за говор. Суровите сигнали од електродите имаат малку вредност сами по себе, па во обработката се вклучуваат напредни техники како дигитална обработка на сигнали, филтрирање на шумови и компјутерски неуронски мрежи, кои препознаваат сложени модели и ги преведуваат во фрази.
Ограничувања: Точност само во контролирани услови, висока инвазивност и потреба од индивидуална обука
Технологијата денес дава 74% точност при декодирање на спонтан говор, што е далеку од „магично читање на мисли. 99% се постигнува само кога пациентите го повторуваат истиот, познат пасворд (како „еден-два-три“), при што АИ го препознава веќе научениот шаблон. Имплантацијата на електродите бара операција на мозокот, што значи дека технологијата е далеку од масовна употреба. Дополнително, со тек на време квалитетот на сигналот слабее поради реакцијата на мозочното ткиво, а секоја инсталација бара индивидуално, долго приспособување кон мозочниот модел на пациентот.
Етичките ризици стануваат реални: Паника за приватноста, можност за присилно користење и идни опасности од „неурохакерство“
Дури и 74% точност е доволна за злоупотреба – од разоткривање чувствителни информации до потенцијално користење во судски постапки или од страна на органите на редот без дозвола. Научните кругови веќе зборуваат за идно „неурохакерство“ – напади врз ваквите неуроинтерфејси и кражба на мисли. Етичките, правните и технолошките регулативи мора да се развијат уште од сега, бидејќи кога мислата може да стане достапна податоци – станува ранлива за злоупотреба.
За кого ова има смисла? Медицински спас за парализирани и науки за функционирањето на мозокот
Денес, оваа технологија најголема корист нуди за луѓе со БАС, после мозочен удар или со тешки повреди на рбетниот мозок – првпат им овозможува да комуницираат преку мислата. Се користи и за неурорехабилитација и за основни научни истражувања како мозокот го кодира говорот. Не станува збор за фантазија од филмови, туку за невропротезирање кое има потенцијал да го смени животот на тешко болните, доколку биде регулирано и заштитено од опасностите за приватноста и етиката.
