Historia ludzkości może zostać przepisana po odkryciu niezwykłego 4 000-letniego grobowiska
Samotny grób odkryty w Sudanie przekształca nasze rozumienie wczesnych cywilizacji po tym, jak naukowcy zidentyfikowali pierwsze dowody nieznanego rytuału pogrzebowego, który miał miejsce prawie 4 000 lat temu. Grob, odkryty podczas wykopalisk archeologicznych w 2018 roku na pustyni Bayuda w północno‑wschodnim Sudanie, należał do mężczyzny w średnim wieku, który żył między 2050 a 1750 p.n.e. Umiejscawia go to w Królestwie Kerma, wczesnej nubijskiej cywilizacji, która sąsiadowała z Egiptem. Chociaż grób wydawał się skromny, zawierał ceramiczny dzban, którego zawartość zaskoczyła archeologów. W środku dzbanna znajdowały się spopielone resztki roślin, drewna, kości zwierząt, owady i koprolity. Naukowcy uważają, że te fragmenty były pozostałościami po pogrzebowej uczcie złożonej podczas pochówku. Współautor badania, Henryk Paner, archeolog z Polskiego Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej na Uniwersytecie Warszawskim, podkreślił rzadkość znaleziska. „Nie znamy podobnego przypadku” — powiedział Paner dla Live Science — „i to właśnie sprawia, że nasze odkrycie jest tajemnicze i nieco niezwykłe, ponieważ nie znamy znaczenia tego rytuału.” Badanie, opublikowane 13 listopada w czasopiśmie Azania, opisuje grób jako prosty owalny kopiec. Pod nim leżał szkielet mężczyzny, dwa ceramiczne naczynia umieszczone za jego głową i 82 błękitnie szkliwione krążkowe koraliki wokół szyi. Paner wyjaśnił, że te przedmioty były typowe dla tego regionu. „Pogrzebowy kopiec nie jest szczególnie imponujący, a pamiątki pogrzebowe, w tym koraliki i ceramiczne naczynia, są dość powszechne” — powiedział. „Jednak zawartość jednego z naczyń jest niezwykła” — zauważył, być może „relikty ognia związane z rytuałem pogrzebowym.” Średniej wielkości dzban zawierał drewno akacjowe, rośliny strączkowe najprawdopodobniej odpowiadające soczewicy i fasoli, ziarna zbóż i kilka weevili, które prawdopodobnie towarzyszyły przechowywanym roślinom. Kości zwierząt wewnątrz naczynia najprawdopodobniej pochodziły z pokarmu spożywanego podczas uczty pogrzebowej. Jak napisali badacze: „Ponieważ naczynie nie wykazuje żadnych znaków spalania, te szczątki, wraz z fragmentami kości zwierząt, prawdopodobnie zostały po prostu umieszczone w nim.” „Kości, o których mowa, najprawdopodobniej stanowią dowód spożycia podczas uczty pogrzebowej, z której część szczątków została następnie wrzucona do ognia.” Spopielone materiały roślinne również ujawniły, że okolica miejsca pochówku kiedyś była bardziej wilgotnym środowiskiem sawanny, a nie pustynią widzianą dzisiaj. Badacze zauważają, że „nawet pozornie skromne miejsce” takie jak ta odosobniona mogiła „może dostarczyć ważnych wskazówek do rekonstrukcji dawnych środowisk i klimatów.” Drugi ceramiczny naczynia odkryty w grobie został umieszczony dnem do góry i pusty. To pierwszy grób z Królestwa Kerma, który pokazuje dowody takiego rytuału. Brak podobnych znalezisk może odzwierciedlać złożone wymiany kulturowe w Afryce starożytnej. Według badaczy potrzebne są dalsze prace, aby zrozumieć, jak dobra, przekonania i praktyki przemieszczają się po regionie, proces, który ostatecznie może rozszerzyć lub nawet przepisać część ludzkiej historii. Aby uzyskać najnowsze informacje i historie ze świata, zapisz się do naszych newsletterów Daily Star.
Odkrycie grobu w Sudanie i kontekst kulturowy Królestwa Kerma
Grob ten, odkryty podczas jednego z badań archeologicznych w 2018 roku, znajduje się w Bayuda Desert na północnym wschodzie Sudanu. Należał do człowieka, który żył między 2050 a 1750 r. p.n.e., co stawia go w kontekście Królestwa Kerma – wczesnej nubijskiej cywilizacji, która sąsiadowała z Egiptem. Grób, chociaż wydaje się skromny, zawiera ceramiczny dzban z bardzo interesującą zawartością: fragmenty roślin, drewna, kości zwierząt, owadów i koprolitów, które mogą być pozostałościami po uczcie pogrzebowej. Naukowcy podkreślają, że nawet takie pozornie skromne miejsce może składać się na kluczowe wskazówki dotyczące dawnych środowisk i klimatu.
Zawartość naczynia i jej znaczenie dla rekonstrukcji rytuału pogrzebowego oraz perspektywy badań
W treści drugiego naczynia, odkrytego w grobie, pojawiły się sporne detale: „Zawartość jednego z naczyń jest niezwykła” — zauważył Paner, być może będące „relikty ognia związane z rytuałem pogrzebowym.” Średniej wielkości dzban zawierał drewno akacjowe, strączki prawdopodobnie odpowiadające soczewicy i fasoli, ziarna zbóż oraz kilka weevilów, które prawdopodobnie towarzyszyły przechowywanym roślinom. Kości zwierząt wewnątrz naczynia najprawdopodobniej pochodziły z pokarmu spożywanego podczas uczty pogrzebowej, a badacze piszą: „Ponieważ naczynie nie wykazuje żadnych znaków spalania, te szczątki, wraz z fragmentami kości zwierząt, prawdopodobnie zostały po prostu umieszczone w nim.” Drugi naczynia był odwrócony do góry dnem i pusty. Badania sugerują, że to pierwszy grób z Kerma, w którym znaleziono dowody takiego rytuału. Brak podobnych znalezisk może wskazywać na skomplikowane wymiany kulturowe w Afryce starożytnej i potrzebę dalszych badań nad tym, jak dobra, przekonania i praktyki przemieszczały się po regionie. A także: „Aby zrozumieć, jak dobra, przekonania i praktyki przemieszczały się po regionie, proces, który może ostatecznie rozszerzyć lub nawet przepisać część ludzkiej historii.”
