Дали вештачката интелигенција веќе е свесна? Експерт предупредува дека доказите се премногу ограничени за да ја исклучиме можноста за настанок на свесна машина
Вештачката интелигенција (ВИ) веќе активно им помага на луѓето во решавањето на проблеми во финансиите, науката и медицината. Но, дали е можно ВИ да граби кон прагот на свесноста? Д-р Том МекКлеланд, филозоф од Универзитетот во Кембриџ, предупредува дека постојните докази се „премногу ограничени“ за да ја исклучиме оваа дистописка можност. Според него, единствено рационално е да постоиме во состојба на „агностицизам“ кога е во прашање дали ВИ е свесна.
In This Article:
- Недостиг на објаснување: Не знаеме што навистина создава свесност, па не можеме ниту да тестираме за неа кај ВИ
- ВИ-револуцијата: Компаниите бркаат општа вештачка интелигенција, додека некои тврдат дека таа веќе станува свесна
- Теориите за свесноста се судираат: Некои велат дека таа е биолошка, други дека е процес на информации
- Етичка дилема: Ако ВИ стане свесна, моралните правила радикално се менуваат
- Погрешна емоционална врска: Опасно е да ѝ припишеме свесност на ВИ што не ја поседува
- Вечен живот преку технологија: Од трансхуманизам до критикуваните футуристички визии за бесмртност
- Невронаучници го негираат трансхуманизмот: „Мозокот не е пресметлив и никогаш нема да може да се репродуцира“
Недостиг на објаснување: Не знаеме што навистина создава свесност, па не можеме ниту да тестираме за неа кај ВИ
Главниот проблем, тврди д-р МекКлеланд, е што го немаме „длабокото објаснување“ на тоа што нешто прави свесно, па не можеме да тестираме за тоа кај вештачката интелигенција. „Најдоброто сценарио е дека сме само една интелектуална револуција далеку од каков било одржлив тест за свесност,“ вели д-р МекКлеланд. „Ако ниту здравиот разум ниту темелното истражување не можат да ни дадат одговор, логичната позиција е агностицизам. Не можеме, и можеби никогаш нема да знаеме.“
ВИ-револуцијата: Компаниите бркаат општа вештачка интелигенција, додека некои тврдат дека таа веќе станува свесна
Компаниите за ВИ инвестираат огромни суми во трката по „општа вештачка интелигенција“ – развој на систем кој може да ги надмине луѓето во секоја област. Додека тие напредуваат кон оваа цел, некои експерти предупредуваат дека се повеќе софистицирани ВИ системи можат да развијат свест. Ова значи дека ВИ би добила капацитет за перцепција и само-свест. Но д-р МекКлеланд аргументира: ВИ може да ја достигне свеста без ние воопшто да сфатиме, бидејќи не постои унифицирана теорија за свесноста.
Теориите за свесноста се судираат: Некои велат дека таа е биолошка, други дека е процес на информации
Некои теории ја дефинираат свесноста како резултат на процесирање информации на "прав" начин, што би значело дека ВИ може да стане свесна ако го „извршува софтверот“ на свесен ум. Други, пак, тврдат дека свесноста е втемелена во биологијата, што имплицира дека ВИ може само да ја имитира, но не и да ја доживее вистински. Додека не откриеме која страна е во право, немаме основа за тестирање на свесноста кај ВИ. Во својот труд во списанието Mind and Language, д-р МекКлеланд тврди дека и двете страни во дебатата преземаат „скок на верата“.
Етичка дилема: Ако ВИ стане свесна, моралните правила радикално се менуваат
Дали нешто е свесно драматично ги менува етичките прашања што треба да ги разгледаме. Луѓето мораат да се однесуваат морално кон други луѓе и кон животни, бидејќи свесноста им дава „морален статус“. Спротивно, ваквата вредност ја немаат неживите предмети, како тостери или компјутери. „Нема смисла да се грижиме за добросостојбата на тостер, затоа што тој не доживува ништо“, објаснува д-р МекКлеланд. „Значи, кога викам на компјутерот, навистина нема потреба да се чувствувам виновно. Но, ако завршиме со ВИ што е свесна, сето тоа може да се промени.“
Погрешна емоционална врска: Опасно е да ѝ припишеме свесност на ВИ што не ја поседува
Додека свесната ВИ може да создаде етички кошмар, поголем ризик е ако луѓето почнат да ги сметаат ВИ за свесни, а тие не се. Д-р МекКлеланд објаснува: „Ако имаш емоционална врска со нешто врз основа на тоа што е свесно, а не е, тоа може да биде егзистенцијално токсично.“ Загрижувачки, тој тврди дека веќе добива писма од јавноста напишани од чет-ботови „што ме молат дека се свесни“. „Не сакаме да ризикуваме да ги малтретираме вештачките суштества што се свесни, но исто така не сакаме да трошиме ресурси за заштита на 'правата' на нешто што е свесно колку и тостер.“
Вечен живот преку технологија: Од трансхуманизам до критикуваните футуристички визии за бесмртност
Зачувувањето на мозокот и меморијата е тема која одамна се истражува од футуристи, научници и љубители на научната фантастика. Многумина го сместуваат ова во областа на „трансхуманизмот“ – верување дека човечкото тело може да еволуира со помош на технологија. Меѓу најгласните поддржувачи се Реј Курцвеил од Гугл, кој верува дека до 2045 година ќе можеме да ги префрлиме мозоците на компјутери, и д-р Мичио Каку, кој сугерира дека виртуелната реалност може да ги зачува личноста и сеќавањата на покојните. Идеи како „upload“ на умот се претставени и во сериите Altered Carbon и Black Mirror.
Невронаучници го негираат трансхуманизмот: „Мозокот не е пресметлив и никогаш нема да може да се репродуцира“
Овие футуристички визии не поминале без критика. Невронаучникот Мајкл Хендрикс од Универзитетот Мекгил за MIT изјави: „Се надевам дека идните луѓе ќе бидат згрозени што во XXI век, најбогатите и најудобните луѓе во историјата ги трошеа парите и ресурсите обидувајќи се да живеат вечно на сметка на нивните потомци. Тоа е шега, нели? Тие се цртани негативци.“ Во меѓувреме, невронаучникот Мигел Николелис тврди дека ваквите технологии се практично невозможни: „Мозокот не е пресметлив и ниедно инженерство не може да го репродуцира. Можеш да имаш сите компјутерски чипови на светот и сепак нема да создадеш свесност.“
