Дали Окото на Хорус е само мит – или нешто што нè штити и денес?
Симболот Окото на Хорус — стилизирано око со силна симболика — бил широко користен во Древен Египет. Често се наоѓа на амајлии познати како Wedjat, како и на ковчези и во внатрешноста на гробници. Неговиот изглед не бил случаен – симболот играл важна улога во египетската религија и ритуали.
In This Article:
Митот за Хорус и значењето на окото
Според египетската митологија, богот Хорус, син на Озирис, се борел со својот вујко Сет за тронот на Египет. Во текот на битката, Сет му го повредил левото око. Сепак, Хорус победил, а богот на мудроста, Тот, му го обновил окото. Како што објаснува археологот Емили Титер, оваа приказна не симболизира само борба, туку и обновување, исцелување и рамнотежа — концепти што биле од големо значење за старите Египќани.
Амајлија за заштита и исцелување
Египтологот Кеи Јамамото од Универзитетот во Торонто вели дека „веџат“ е една од најважните амајлии во древниот Египет. Била поврзана со заштита и лекување, па затоа често се поставувала врз телото на мумијата, особено околу местата што се сметале за чувствителни. Во подоцнежните периоди (околу I милениум п.н.е.), балсаматорите дури поставувале восочна обвивка во областа каде што правеле засек за мумификација — и тоа токму на местото на левото око, алудирајќи на Хорусовото око и неговото лекување.
Симбол на благосостојба и рамнотежа
Со текот на времето, Окото на Хорус станало симбол на целосност, интегритет и благосостојба. Според професорката Пени Вилсон од Универзитетот Дурам, поврзаноста на симболот со лекувањето, водите на Нил и месечевите фази го направиле уште попопуларен. Историчарот Ѓула Прискин додава дека обновувањето на окото на Хорус може да се спореди со промените на месечината — уште една паралела што го засилила симболичното значење.
Окото како “око” на покојниот
Првите појави на Wedjat амајлии датираат околу 2200 г. п.н.е. Од тогаш, симболот почнал да се појавува сѐ почесто на ковчези и погребни капели. Истражувачите веруваат дека не служел само како магиска заштита, туку и како начин „покојникот да гледа“ кон светот на живите.
Можни практични корени
Некои истражувачи, како Пени Вилсон, укажуваат дека Окото на Хорус можеби има и практични корени. На пример, античките Египќани користеле козметика од галена и малахит за заштита на очите од сонце и инфекции. Симболот на око можел да ја визуелизира таа заштита.
Разновидноста на симболот
Окото на Хорус е симбол со повеќеслојно значење – лекување, заштита, духовно „гледање“, целост, месечеви циклуси и магиска моќ. Неговата употреба во погребите зборува за верувањата на старите Египќани во животот по смртта и потребата за заштита на душата и телото. Како што истакнува Вилсон, ова е „многу моќен и разновиден симбол“ – и токму затоа останува клучен дел од наследството на древниот Египет.