Зошто Николо Паганини го доби прекарот „ѓаволски виолинист“?
На сцената излегува слаб, крајно блед човек со вдлабнати образи, продорен поглед и долги, искривени прсти што потсетуваат на пајачки нозе. Тој ја зема виолината во раце – и салата замрзнува. Од неговиот инструмент се разлева звук од натчовечка убавина и сложеност, што предизвикува морници по грб... Паганини свирел со таква брзина што струните изгледале како замаглена дамка, а неговата виолина се слушала како плач на дете, потсмев на лудак, шепот на самиот Сатана. Оттука легендите: Европа во 19 век почнува да зборува дека Николо Паганини ја продал душата на ѓаволот. Но, како е возможен таков гениј – и од каде прекарот „свирачот на ѓаволот“?
In This Article:
Паганини бил револуционер – создавал музика што современиците не можеле ни да ја повторат
Паганини не бил само музички гениј – тој го промени светот на виолината. Ја користел техниката пицикато, свирел истовремено на две жици, изведувал неверојатни скокови и виртуозни пасажи што за најдобрите музичари биле недостижни со години. Вешто експериментирал со потенки жици, често ги затегнувал во виолината за четвртина тон повисоко за посилно звучење, користел и неколку сантиметри подолго гудало од вообичаено. За сите во Европа, тој бил несфатлив феномен. Легендите раскажуваа дека жиците на неговата виолина се од цревата на негови љубовници или убиени непријатели, а неговата појава – исцрпено тело, долга црна коса, остри црти и мрачен поглед – дирекно одговарале на претставата за адски пратеник. Наместо да ги побие, Паганини маестрално го негувал тој имиџ.
Идеалниот лик за ерата на суеверие, романтизам и култ кон магијата
Почетокот на XIX век во Европа е време на крајности и страсти: уметноста го бара натприродното, непознатото, осамените генијалци што го предизвикуваат и Бога и луѓето. Паганини ја носи оваа естетика до совршенство. Општеството, длабоко религиозно и склоно кон чуда и приказни за ѓаволски зделки, бара едноставно објаснување за неговото мајсторство. „Гениј“ звучи банално. Повеќе се верува: музицирање на ваков начин може само оној што склучил договор со самиот ѓавол... Се ширеле гласини дека за време на неговите концерти во салонот се појавувал самиот Луцифер, диригирајќи со оркестарот. Дури и завидните и неспособни музичари самите ширеле вакви гласини, правдајќи ја својата немоќ.
Дури и по смртта го гони проклетството
Кога Паганини починал во Ница, католичкиот бискуп одбива да го погребе со црковен ритуал, сметајќи го за пратеник на пеколот. Телото со години му останало непогребано додека не се добила дозвола од Папата. Но, зад демонизацијата лежи медицина: денес, научниците веруваат дека Паганини страдал од синдромот на Марфан – ретка генетска состојба што се одразува со абнормално долги и флексибилни прсти и крајници. Она што било сметано за проклетство, всушност било негова тајна предност: можел да зафаќа неверојатни акорди и позиции што другите виолинисти не можеле ни да ги сонуваат.
Паганини не ја продал душата на ѓаволот, туку на музиката
Митот за „свирачот на ѓаволот“ остана забележан во светската култура. Паганини е инспирација за писатели, сликари, композитори. Франц Лист по слушањето на Паганини изјавил: „Каков човек! Каква виолина! Каков уметник! Господи, какви маки, какво мачеништво, каква судбина за тие четири жици!“. Природата го наградила со несекојдневно тело, генијалноста и трудољубивоста (во младоста вежбал и по 12 часа дневно) го направиле останатото. Неговото име и два века потоа е симбол на апсолутната музичка виртуозност. Вистинската зделка на Паганини била со уметноста – и таа остана вечна.
