Откако ќе го прочиташ ова, конечно ќе знаеш како правилно да учиш (и зошто досега си се мачел/a залудно)
Ако некогаш си седел/а со книга или скрипта пред себе, читаш со часови и си мислиш „ова го знам“, а потоа на тест, испит или во реална ситуација сфаќаш дека ништо не можеш да извадиш од глава – не си единствен/а. И уште поважно: не е до тебе. Проблемот не е што не учиш доволно. Проблемот е што учиш на начин што мозокот не го препознава како учење.
In This Article:
- Читањето не е учење – мозокот филтрира и заборава сè што не му е важно
- Мозокот ја става новата информација на чекање – ако не дадеш причина, ја брише засекогаш
- Вистинското учење почнува кога ќе затвориш книга: Обидот да се сетиш е моќен клуч за паметење
- Тешкотијата и грешките се знак дека мозокот се менува, не дека не си способен
- Вистинското учење се случува кога спиеш – одмор и сон се клучни за долговечно паметење
- Заборави на старите трикови – само обид за присетување ја менува биологијата на мозокот
Читањето не е учење – мозокот филтрира и заборава сè што не му е важно
Сите мислиме дека учењето значи читање. Колку повеќе читаш, толку повеќе знаеш. Ако нешто не ти е јасно – прочитај уште еднаш. Ако сакаш да запомниш – подвлечи, обои, врати се пак. Така некако сме учеле сите. НО МОЗОКОТ НЕ ФУНКЦИОНИРА ТАКА. Мозокот не е сунѓер што впива информации. Тој е филтер. Создаден е да брише сè што не му изгледа важно. Ако не беше така, ќе ја паметевме секоја реклама, секој разговор, секоја глупост што сме ја слушнале во животот. Значи првата вистина што мора да ја прифатиш е оваа: учењето не е процес на паметење, туку процес на спречување на заборавањето. Можеби изгледа сложено, но просто е.
Мозокот ја става новата информација на чекање – ако не дадеш причина, ја брише засекогаш
Кога читаш нешто ново, мозокот воопшто не одлучува веднаш дека тоа ќе го задржи. Тој само го става „на чекање“. Како привремена датотека. И ако не му дадеш причина зошто тоа е важно – ќе ја избрише. Тука е клучната грешка што ја правиме сите. Кога читаш повторно, мозокот ти создава чувство на познатост. Го препознава текстот и ти мислиш дека го знаеш. Но препознавањето не е знаење. Тоа е само визуелна измама. Затоа луѓето што читаат по три-четири пати имаат најголема самодоверба… и најлоши резултати.
Вистинското учење почнува кога ќе затвориш книга: Обидот да се сетиш е моќен клуч за паметење
Вистинското учење почнува во моментот кога ќе го затвориш текстот. Да, токму тогаш. Кога ќе престанеш да гледаш и ќе се обидеш да се сетиш: Што беше поентата? Што запомнив? Што ми е нејасно? Во тој момент мозокот мора да работи. Мора да копа. Мора да создава патеки. И дури и ако згрешиш – тоа е добро. Затоа што грешката му кажува на мозокот: „Ова е важно. Поправи го.“ Науката покажува нешто што на прв поглед звучи нелогично, но е клучно: обидот да се присетиш, дури и кога не успеваш, учи повеќе отколку читање. Еден единствен обид да се тестираш себеси веднаш по учење може да намали заборавање за околу половина. Само еден.
Тешкотијата и грешките се знак дека мозокот се менува, не дека не си способен
Има уште една работа што веројатно цел живот ти ја кажувале погрешно: дека ако ти е тешко – значи не ти оди. Вистината е спротивна. Ако учиш и чувствуваш напор, нервоза, фрустрација, момент кога си велиш „ништо не ми е јасно“ – тоа не е знак дека си неспособен. Тоа е знак дека мозокот се менува. Лесното читање создава чувство дека нешто правиш. Тешкото размислување создава знаење.
Вистинското учење се случува кога спиеш – одмор и сон се клучни за долговечно паметење
И сега доаѓа делот што речиси никој не го зема сериозно, а е можеби најважниот. Вистинското учење не се случува додека учиш. Се случува подоцна. Кога спиеш. Додека ти одмараш, мозокот ги прегледува информациите што си ги „обележал“ како важни и одлучува што ќе задржи, а што ќе избрише. Ако не спиеш – или ако учиш до исцрпеност без пауза – го саботираш сопствениот труд. Затоа едно добро фокусирано учење + сон вреди повеќе од десет часа читање без пауза.
Заборави на старите трикови – само обид за присетување ја менува биологијата на мозокот
Ако после овој текст треба да запомниш само една работа, нека биде оваа: Не учи со читање. Учи со обид да се сетиш. Прочитај еднаш. Затвори. Прашај се што запомни. Провери. Спиј. Тоа не е трик. Тоа е биологија. И откако еднаш ќе го разбереш ова, повеќе никогаш нема да учиш на стар начин.
