Дабари беа донесени во пустината за да спасат една изумирачка река - 6 години подоцна, еве ги резултатите
Дали дабарите – донесени однадвор – навистина можеа да спасат речиси исушенa пустинскa река? Пред шест години, научниците се решија на експеримент како од бајка: да донесат дабари во најзагрозениот дел на реката Приц, дел од сливот на Колорадо, која со години страдаше поради суши, загадување и претерано искористување. Рибите изумираа, пожарите станаа секојдневие, а жителите и животните се бореа за капка вода. Се чини дека беа потребни навистина радикални чекори – и неочекувани херои.
In This Article:
Дабарите како клучен вид: Зошто баш тие?
Во 2019 година, истражувачки тим од Универзитетот Јута, предводен од магистрантката Ема Доден, почна проект за натурализација: дабари отстранети како „штетници“ на други локации беа преселени на Приц. Зошто? Дабарите градат брани што го задржуваат водниот тек, создавајќи влажни подрачја и базени – идеални засолништа во време на суша. Со нивното присуство, расте квалитетот на водата, се мрестат повеќе риби, нема нутриентски недостатоци, а ризикот од пожари е многу помал. Не случајно, дабарите се нарекуваат „клучен вид” во екологијата.
Шест години подоцна: Приц повторно живее – благодарение на дабарите
Не сите преселени дабари успеале: дел загинале од грабливци или неможност за прилагодување, а некои заминале сами. Но, доволно се задржаа за да изградат брани и да го променат ликот на реката. Денес, водостојот е најдобар во последните години, а локалното население со задоволство се враќа на реката за кајакарење, риболов и одмор. „Оживувањето на Приц ја спаси нашата заедница“, пишува локалниот медиум. Сето ова било речиси незамисливо пред една деценија.
Дабарите не се бореа сами
Не е сè заслуга само на дабарите. Федерални програми помогнаа во чистење на отпад, отстранување на стари брани и воведување построги контроли. Сепак, експертите се согласуваат: токму вратените дабари се вистинските шампиони со своето инженерство. Вакви проекти се пробуваат и на други исушени реки во Јута, како реката Сан Рафаел, каде што враќањето на дабарите по природна поплава донесе зголемување на живеалиштата за 230% и невидена разновидност во текот на водата.
Дабарите од „штетници“ до спасители: Конзервацијата го врати нивниот сјај
Некогаш скоро истребени од трговијата со кожа и сметани за штетници, денес дабарите конечно ја добиваат почитта како мајстори инженери и чувари на реките. Поради нови конзервациски програми и зголемена јавна свест, нивните популации закрепнаа – на радост и корист на сите. Историјата покажува: кога ќе ѝ дадеме шанса на природата (и на дабарите), таа секогаш наоѓа начин да заздрави.
