На децата од Австралија сега им е забранет пристапот до социјалните медиуми. Овие земји може да бидат следни
По месеци на исчекување и дебата, забраната за социјални мрежи во Австралија конечно стапи во сила. Младите Австралијци под 16 години сега мора да се соочат со новата реалност – немаат право да имаат профил на некои од најголемите социјални мрежи, вклучувајќи ги Инстаграм, ТикТок и Фејсбук. Овој смел експеримент, кој е прв таков во светот, допрва ќе покаже дали ќе биде успешен, но многу земји веќе размислуваат да го следат австралискиот пример.
In This Article:
- Европа размислува за идентични забрани како Австралија и предложува слични мерки за деца под 16 години
- Нов Зеланд, Малезија, Франција, Германија, Шпанија, Норвешка и Данска најавуваат различни пристапи за заштита на децата
- Данска и земји од ЕУ пилотираат апликации за верификација на возраст, додека Јужна Кореја и Јапонија нудат поинакви решенија
- САД остро се спротивставија: Технолошките компании бараат заштита, а властите обвинуваат ограничување на американска слобода на изразување
- Светот е загрижен, но нема заедничко решение – секоја држава има поинаков пристап кон социјалните мрежи и децата
Европа размислува за идентични забрани како Австралија и предложува слични мерки за деца под 16 години
Во ноември, Европскиот парламент повика на слична забрана за социјалните мрежи за лица помлади од 16 години. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лејен, изјави дека ги проучува австралиските ограничувања и нивното справување со „алгоритмите што ја искористуваат ранливоста на децата“, поради што родителите се чувствуваат немоќни да се спротивстават на „цунами од голема технологија кое ги преплавува нивните домови“.
Нов Зеланд, Малезија, Франција, Германија, Шпанија, Норвешка и Данска најавуваат различни пристапи за заштита на децата
Во октомври, Нов Зеланд соопшти дека ќе подготви легислатива слична на таа на Австралија, по препораките на парламентарна комисија која ќе објави извештај на почетокот на 2026 година. Пакистан и Индија воведуваат правила за родителска согласност и верификација на возраста за пристап до платформите, со очекувања за модерација на содржина од технолошките компании. Малезија ќе забрани пристап до социјални мрежи за деца под 16 години од 2026 година, откако веќе воведе барање платформите со над осум милиони корисници да се лиценцираат и да применуваат мерки за верификација на возраста. Франција размислува за забрана за деца под 15 години, како и полициски час за користење на мрежите од 22 до 8 часот наутро за тинејџери од 15 до 18 години. Тоа е само дел од 43-те препораки од француската истрага од септември 2025 година, која предлага и целосна забрана за смартфони во училиштата и кривично гонење за „дигитална негрижа“ кај родителите. Франција во 2023 година ја воведе обврската платформите да бараат родителска согласност за отворање профил од деца под 15, но ова сè уште не е спроведено. Слично е и во Германија, каде деца од 13 до 16 години можат да пристапат до платформи само со одобрение од родител, но без формални проверки. Во Шпанија, минималната возраст за профил ќе се зголеми од 14 на 16 години, освен ако не постои родителска согласност. Норвешка најави рестрикции за пристап до социјални мрежи за лица под 15 години, со појаснување дека законот ќе ги почитува основните детски права, вклучувајќи слобода на изразување, пристап до информации и право на здружување. Во ноември Данска објави дека ќе забрани пристап до социјални мрежи за сите под 15 години, но за разлика од законот на Австралија, родителите може да дозволат пристап за деца од 13 и 14 години. Законодавците се уште ја разгледуваат имплементацијата и не е одреден датум за стапување на сила.
Данска и земји од ЕУ пилотираат апликации за верификација на возраст, додека Јужна Кореја и Јапонија нудат поинакви решенија
Останува нејасно како Данска ќе ја спроведе забраната, но земјата веќе има национална дигитална идентификација, која може да се користи за оваа цел. Во јули, Данска беше дел од пилот проект со Грција, Франција, Шпанија и Италија за тестирање апликација за верификација на возраст, која би можела да се користи низ целата Европска Унија и на сајтови со содржини за возрасни. Ова не значи дека сите држави воведуваат слични рестрикции – Јужна Кореја, на пример, одлучи да не воведе забрана за социјални мрежи за деца, но ќе ги забрани мобилните телефони во училници почнувајќи од март 2026 година. Во градот Тојоаке во Јапонија, градоначалникот Масафуми Коки предложи уредба според која користењето смартфони, таблети и компјутери ќе биде ограничено на два часа дневно за сите возрасти. „Ако возрасните не се придржуваат до истите стандарди, децата нема да ги прифатат правилата“, вели Коки. Иако уредбата не е задолжителна и наиде на критики, 40% од жителите размислиле за сопственото однесување, а 10% го намалиле времето минато на телефон.
САД остро се спротивставија: Технолошките компании бараат заштита, а властите обвинуваат ограничување на американска слобода на изразување
Во САД, отпорот кон австралиските ограничувања за социјалните мрежи е многу гласен и значаен. Американските медиумски и технолошки компании побараа од претседателот Доналд Трамп да и „врати мерка“ на Австралија поради новата легислатива, тврдејќи дека американските компании се неправедно таргетирани и поднеле официјални жалби до Канцеларијата за американска трговија. Трамп истакна дека ќе се спротивстави на секоја земја која „ќе нападне“ американски технолошки компании. САД неодамна ја повикаа eSafety комесарката Џули Инман-Грант да сведочи пред Конгресот. Републиканецот Џим Џордан изјави дека спроведувањето на Австралискиот Закон за онлајн безбедност „наметнува обврски на американски компании и ја загрозува слободата на изразување на американските граѓани", што Инман-Грант енергично го негираше.
Светот е загрижен, но нема заедничко решение – секоја држава има поинаков пристап кон социјалните мрежи и децата
Додека многу земји размислуваат за рестрикции по примерот на Австралија, јасно е дека не постои единствено решение или дефинирана возраст кога е дозволен неограничен пристап до социјалните мрежи. Многу држави им оставаат на родителите да решат дали децата ќе имаат профил, а експертите предупредуваат дека има сериозни технички предизвици во спроведувањето на ваквите правила. Децата во Австралија веќе бараат алтернативни начини и нови платформи, додека остатокот од светот следи како ќе се развива оваа директива.
